De Mens op z'n best

De voorbije waterellende in Wallonië heeft overduidelijk het beste in de mensen naar boven gebracht. En helaas ook het slechtste.

Het beste, inderdaad: de golf van solidariteit, de steunbetuigingen, de gevoelens van medeleven. Maar heel zeker ook de opkuisploegen, en de inzamel- en hulpacties. Spontaan kwamen mensen zich aanmelden om te helpen. Bij het opruimen vooral, want de smerigheid die door het water was achtergelaten, was niet te overzien. In veel huizen was zowat alles kapot, en de bewoners van de getroffen huizen zagen er geen beginnen aan om al die rommel buiten te krijgen, op straat, naast de restanten van de inboedel van de buren. Maar zie: vele handen boden zich aan. Om te helpen. En om op die manier toch een beetje verse moed te geven aan al diegenen van wie de moed met het kolkende water was weg gespoeld. Veel mensen hadden misschien wel nog een huis, maar verder niets meer. Geen eten, geen kleren. Zelfs geen gas of elektriciteit om te koken, geen water om te drinken. En ook hier: een golf van solidariteit. Mensen met voedselpakketten voor al diegenen die geen mogelijkheid hadden om zelf iets te bereiden. Kleren, dekens, noem maar op. Het werd allemaal spontaan aangeboden. Niet altijd even efficiënt, niet altijd even goed geregeld, niet altijd even nuttig. Maar wel altijd spontaan, in een golf van solidariteit en medeleven.

Het was mooi en ontroerend om te zien. En zoals de plaatselijke slachtoffers het verwoord hebben: dit was voor hen véél belangrijker en waardevoller dan “de dag van nationale rouw” en de “minuut stilte”.

Maar jammer genoeg heeft het ook het slechtste in de mens naar boven gelokt. Nog maar eens.

In verschillende van de getroffen dorpen, waar de bewoners voor de ravage hadden moeten vluchten en hun beschadigde huizen hadden moeten achterlaten, waren binnen de kortste keren de plunderaars al actief. Je kan het je niet voorstellen dat er kerels zijn die zó gewetenloos en brutaal zijn! Maar blijkbaar zijn dat soort mensen er wél. Bij sukkelaars die al zo goed als niets meer over hebben, gingen die onmensen zelfs het weinige stelen wat er nog restte. Dit gaat echt wel mijn bevattingsvermogen te boven. Het is wellicht datzelfde soort tuig dat ook bij betogingen van de chaos profiteert om etalages aan diggelen te slaan en alles te roven wat ze kunnen dragen.

Wat bijzonder schrijnend was aan die roof- en plundertochten in de verwoeste straten, is dat de buurtbewoners dan nog zélf hun huizen moesten bewaken en verdedigen tegen die schurken. De politie was daar niet te zien, die hadden blijkbaar wel andere dingen aan hun hoofd. Of anders vonden zij het niet de moeite om het hoopje ellende dat achter gebleven was, te bewaken en te behoeden voor de plunderaars. Onze minister van Binnenlandse Zaken was wel naar het rampgebied komen kijken “om haar steun te betuigen” aan de getroffenen, maar de inzet van de politie om die brutale plunderingen te voorkomen, dat stond blijkbaar niet op haar prioriteitenlijstje.

En al bij al… Als ik het heb over “het slechtste in de mens” dat bij deze ramp naar boven is gekomen, dan moeten we het misschien, uiteraard, ook over onze politici en gezagsdragers hebben. Die waren er wél als de kippen bij om voor het oog van de nationale en internationale pers schouderklopjes te komen uitdelen. Onze premier was er, onze koning en koningin waren er, zélfs de voorzitter van de Europese Commissie was er. Met een warme handdruk en hoopgevende beloftes.

Maar we zijn ondertussen een aantal weken verder, en wat blijkt? Veel gezinnen, soms zelfs gehele dorpen, hebben nog niemand gezien om de beloofde hulp te brengen. Veel gezinnen staan er helemaal alléén voor, en vragen zich af hoe het verder moet. Veel mensen weten nog altijd niet waar ze nu naartoe kunnen, en zelfs niet eens of er ergens opvang voorzien was. De eigenaars van de huizen die na de ramp onbewoonbaar werden verklaard, moesten op aanplakborden lezen dat hun huis moest afgebroken worden, en ze moesten daar bovendien nog eens zélf voor zorgen. Hoe ze het daarna verder moeten redden? Niemand die het weet.

En ja, de slachtoffers konden wél onmiddellijk bij hun verzekeraar terecht. In veel gevallen om tot hun ontzetting te horen te krijgen wat er, spijtig genoeg, allemaal niet door hun verzekering gedekt was…

Er zijn er uiteraard ook weeral gewetenloze commerçanten die van de miserie van andere mensen weten te profiteren. Zoals de verkopers van tweedehands auto’s. Er zijn naar schatting minstens 50.000 auto’s totaal vernield, en die moeten allemaal vervangen worden. Als het zou kunnen, door een nieuwe. Maar dat is minimum zes maanden wachten. Of anders, eventueel voorlopig, door een tweedehandsmodel. Er is dus een enorme vraag naar occasie wagens. En de wetmatigheid van de economie is onverbiddelijk, en blind voor de uitzonderlijke omstandigheden: als de vraag groter is dan het aanbod, dan stijgen de prijzen. Hetzelfde trouwens op de huizenmarkt. Veel mensen zijn op zoek naar een woning, en dus is de vraag naar een (voorlopige) woonst ontzettend groot. Waardoor de huurprijzen pijlsnel de hoogte in schieten.

Of hoe de mens alweer zonder schroom meent te mogen profiteren van de miserie van een ander.