Bikini

De “bikini” is dit jaar 75 jaar geworden. En nog altijd populair. Wie zou dat ooit gedacht hebben bij de lancering ervan?

Toen een Franse ingenieur/kledingontwerper, Louis Réard, in 1946 een tweedelig badpak voor dames presenteerde, verwachtte hij dat zijn spectaculair kledingstuk zou inslaan als een bom. En daarom noemde hij het een “bikini”. Het was echter in het begin allesbehalve een succes, want het werd als bijzonder “onzedig” beschouwd en door de machtige katholieke kerk resoluut verketterd. Het heeft tot 1953 geduurd eer het badpak zijn weg gevonden heeft naar het grote publiek. Met dank overigens aan Brigitte Bardot.

De “bom” waar de kledingontwerper subtiel naar verwees, was de eerste atoombom die de Amerikanen op het atol “Bikini” hadden gedropt, bij wijze van test. We spreken over de start van de Koude Oorlog, en het begin van een ongeziene wapenwedloop.

In 1945 hadden de Amerikanen al bewezen welke ongeziene vernielingen dit wapentuig kon aanrichten, toen ze in Japan enkele honderdduizenden geheel onschuldige burgers, ouderen, vrouwen en kinderen, hebben afgeslacht. Overigens zonder dat daar ooit een veroordeling voor oorlogsmisdaden voor uitgesproken werd. En zonder enige vorm van excuses achteraf.

Maar al bij al waren de kernbommen op Hiroshima en Nagasaki maar nietige tuigen. De vernietigende kracht van een nucleaire explosie had nauwelijks grenzen. Stel dat de communisten een bom zouden ontwikkelen die véél krachtiger was dan wat de Amerikanen hadden! Dat kon natuurlijk niet, en dus werden kernbommen ontwikkeld die alsmaar krachtiger werden. De Amerikanen deden het, de Russen deden het uiteraard ook. En de chauvinistische Fransen konden niet achterblijven. En de Britten vanzelfsprekend ook niet, want die waanden zich nog altijd een wereldmacht.

Allemaal goed en wel om een bom te ontwikkelen, maar dan moest die ook uitgetest worden. Toch? Hoe konden ze anders weten wat hun speeltje zoal kon aanrichten! Het kleine koraaleilandje Bikini had dus de eer om de eerste (publieke) testsite te worden van een experiment met een kernbom. (Eerdere testen op het Amerikaanse platteland waren in het grootste geheim uitgevoerd.) De Amerikaanse legerleiding was wel zo vriendelijk geweest de bewoners van het eiland te evacueren. Die waren dan wel hun huis kwijt, maar niet hun leven. Wél lagen een massa schepen in de buurt, met waarnemers, reporters en andere ramptoeristen aan boord, om het magnifieke schouwspel te bewonderen. De eerste bom, die op 1 juli 1946 gedropt werd, had een kracht van “maar” 21.000 ton TNT, wat ongeveer gelijk was aan wat Hiroshima of Nagasaki was overkomen. (Een kracht van 1 “ton TNT” komt overeen met de ontploffing van 1000 kg TNT, een erg explosieve stof.) Het resultaat was teleurstellend, en dus werd op 23 juli nog een poging ondernomen: deze keer een bom van 23.000 ton TNT die onder water tot ontploffing werd gebracht. Bij die test was het resultaat werkelijk spectaculair, en vanaf dan hadden ze de smaak écht te pakken. Later, in de jaren vijftig van de vorige eeuw, werden op Bikini nieuwe proeven gedaan. Nu met waterstofbommen, die véél krachtiger waren dan de oudere plutonium- of uraniumbommen. We spreken hier niet meer over 20 kiloton TNT, maar wel over 20 megaton of meer. (Een megaton is 1000 kiloton, of 1 miljoen ton.) Toen de oorspronkelijke bewoners van Bikini later, in de jaren 1970, toch naar huis wilden terugkeren, bleek het eiland volkomen onleefbaar te zijn door de nucleaire straling die er nog lang bleef nazinderen.

Niet alle bewoners van gebieden in de buurt van de testsites voor die kernproeven hadden trouwens het “geluk” dat ze op tijd gedeporteerd waren. Velen waren jammer genoeg nog altijd te dicht in de buurt om helemaal te ontsnappen. En bij veel van die testen werden de radioactieve resten tot ver in de wijde omgeving met de wind meegevoerd om dan als nucleaire neerslag ergens neer te vallen op nietsvermoedende slachtoffers.

Ze zijn er nu wel al een tijdje mee gestopt, maar er zijn ondertussen, sinds 1946, al minstens 2000 (niet geheime) kernproeven geweest. Waarvan iets méér dan 1000 door de Verenigde Staten, en iets meer dan 700 door de Sovjet-Unie/Rusland. En heus niet allemaal in onbewoond gebied. Hoe veel verdoken en verzwegen slachtoffers die kernproeven gemaakt hebben, is niet geweten. Maar die levens waren al bij al niet belangrijk: dat was “collateral damage”. Nevenschade bij het nastreven van het “hogere doel”. En dat “hogere doel”, dat was de nucleaire bewapening. Met als absurd argument dat die de wereldvrede kon garanderen: als de beide grootmachten over dat soort ultieme wapens beschikten, met de mogelijkheid om de hele wereld te vernietigen, dan zou geen van beiden er aan denken om tegen de ander een oorlog te beginnen. Bizar dat niemand bedacht heeft dat het niet-ontwikkelen van die tuigen een véél sterkere garantie zou geweest zijn om dat soort rampen te vermijden: als niemand kernwapens zou hebben, dan zou niemand die ooit kunnen gebruiken.

Ondertussen zijn er al een aantal “wapenakkoorden” geweest tussen Amerika en Rusland, met afspraken om het kernarsenaal af te bouwen. Al hebben ze er allebei nog méér dan genoeg om de Aarde vele malen totaal te vernietigen. En dan zijn er nog een aantal andere landen, met niet altijd even stabiele of betrouwbare regimes, die ook kernwapens in hun bezit hebben. Eigenlijk is hier maar één woord voor: “waanzin”!

Hoe zouden de verantwoordelijken voor de ontwikkeling van die kernwapens en voor de zinloze testen ervan, dit eigenlijk voor zichzelf verantwoord of goedgepraat hebben? Ik heb er geen idee van. Zoiets is gewoon niet goed te praten. Ik vrees dat het alléén maar, nog maar eens, aantoont dat heel veel wereldleiders ernstige psychopathische trekjes vertonen en een totaal gebrek aan respect voor een mensenleven.

En nee, de katholieke kerk heeft indertijd niet tegen de ontwikkeling van kernwapens geprotesteerd. Maar dus wél tegen de bikini die des duivels was…