Dagdromen

(Nog even een nieuwe oproep om mij te laten weten dat je mijn blog leest: door op de knop “Volgen” (Follow) te drukken, in de linker kolom. Net zoals de 8 lieve mensen die dat eerder al gedaan hebben, wat ik heel erg apprecieer !

Voor wie deze blog op een smartphone leest: de knop “Follow” is te bereiken via de drie streepjes ≡ links bovenaan de pagina.)

Ik ben altijd toch een beetje een “dagdromer” geweest. In gezelschap was ik nooit het uitbundige type dat voor de sfeer en de ambiance zorgde. Ik zat liever stil een beetje te mijmeren, te dromen, en liet de sfeermakerij aan anderen over.

Het heeft eerder een negatieve connotatie, “dagdromen”. Het wordt niet bepaald toegejuicht. Het wordt als puur “tijdverlies” beschouwd, en een “vlucht uit de realiteit”. Er wordt ons van jongs af aan geleerd om “met de beide voeten op de grond te staan”.

En toch toont wetenschappelijk onderzoek aan dat het goed is om te dagdromen: het maakt ons creatiever en helpt ons om te leren uit het verleden en daardoor beter voorbereid te zijn op de toekomst. Trouwens: wie af en toe eens dagdroomt, of liever “ronddwaalt in de eigen geest”, die hoeft zich geen bizarre uitzondering te voelen: dagdromen doen we allemaal. Volgens sommige onderzoekers bestaat zelfs een derde van onze gedachten uit “dagdromen”.

Dat “dagdromen” onze creativiteit bevordert, wordt bewezen door vele oude wetenschappelijke “ontdekkingen”. Denk maar aan Archimedes die dromerig in zijn bad lag te weken toen hij opeens een “Eureka”-gevoel had. Of aan René Descartes, die ’s nachts lag te mijmeren en een geniale inval kreeg die de meetkunde voorgoed zou veranderen: hij kwam op het idee dat meetkundige krommen (zoals een cirkel) met een algebraïsche vergelijking kunnen beschreven worden. Of Henri Poincaré die op de tram stond te dromen en een geniaal idee kreeg omtrent een wiskundig vraagstuk: het zogenaamde “Vermoeden van Poincaré”, waarvoor later erg lang naar een bewijs gezocht werd. Men veronderstelt dat onze geest onbewust bezig blijft met zoeken naar oplossingen, en dat lukt waarschijnlijk best als we niet intensief bewust bezig zijn.

Minstens even belangrijk is de wetenschappelijk vaststelling dat het “dagdromen” eigenlijk een proces is waarbij we onze toekomst (kunnen) “plannen”. Al bestaat hierbij natuurlijk wel het gevaar dat we ons verliezen in “wishful thinking”. Om aan die valkuil te ontsnappen, heeft een Duitse psychologe de “WOOP”-techniek ontwikkeld. Dat is een soort combinatie van dagdromen en plannen. WOOP staat voor “Wish, Outcome, Obstacles, Plan”. Je begint met je persoonlijke “wensen” te formuleren en wat de ideale uitkomst zou zijn; daarna ga je nadenken over mogelijke hindernissen; en ten slotte maak je een zelfkritisch “als-dan”-plan: mogelijke acties om de obstakels te verdrijven. De methode schijnt heel goed te werken, vooral omdat ze een brug legt tussen het dagdromen en het plannen, waardoor het dagdromen geen “vrijblijvend tijdverlies” meer is.

We dagdromen ook vaak over het verleden. En dat is goed, omdat het ons kan helpen lessen te trekken uit wat fout gegaan is, en in de toekomst beter te doen. Ook hierbij is er wel een mogelijke valkuil: dat we gaan lopen piekeren. Piekeren over wat allemaal fout gelopen is, heeft geen zin, want we kunnen aan het verleden toch niets meer veranderen. Maar gedachten over hoe het in de toekomst beter zou kunnen, zijn wél zinvol.

En ja, dagdromen is ook een ideale remedie tegen verveling. Uit onderzoek is gebleken dat mensen zich ongelukkig voelen als ze een oninteressante, vervelende taak moeten uitvoeren. Maar dat was véél minder het geval bij mensen die ondertussen gedagdroomd hadden. De conclusie van dit onderzoek was dat dagdromen ons kan beschermen tegen het deprimerend effect van vervelende taken.

Kortom: we hoeven ons niet langer te schamen als we (te) veel lopen te dagdromen. Studies hebben aangetoond dat de meesten van ons bijna de helft van onze “wakkere tijd” besteden aan dagdromen. Het is ook goed voor ons, en het kan ons helpen plannen te maken voor een betere toekomst. En geef toe: het is ook gewoon leuk om af en toe eens over fijne dingen te (dag)dromen.