Denemarken

Eindelijk goed nieuws in het journaal van 10 september. Het mocht ook wel eens, want veel reden om blij te zijn hebben de journaals ons de laatste weken/maanden niet bezorgd.

Denemarken was toen, op 10 september, officieel “pandemievrij”. Alle coronamaatregelen en -beperkingen werden afgeschaft, Covid werd niet langer beschouwd als een “kritieke ziekte voor de maatschappij”. Dat kon de Deense hoofd-vaccinoloog aan de opgeluchte Deense bevolking meedelen. Hoe kwam dat zo? Omdat de beoogde vaccinatiegraad van 70% in Denemarken bereikt werd: in Denemarken was al 73,5% van de totale bevolking gevaccineerd.

Maar wacht eens even… In ons land was toen ongeveer 72% van de totale bevolking volledig gevaccineerd. Dat is heel erg vergelijkbaar met de Deense resultaten. Of niet? Maar toch hoorden we tegelijk in ons land alléén maar alarmkreten: de ziekenhuizen liepen weer vol, de sterftecijfers stegen, de vierde golf was met zekerheid op komst, we kleurden “rood” op de Europese corona-kaart. Als ik een journalist of nieuwsredacteur geweest was, dan had ik me daar luidop kritische vragen over gesteld: “Hoe kan het dat de situatie in de beide landen totaal tegengesteld is, terwijl de vaccinatieresultaten zo goed als dezelfde zijn?”

Daar klopt toch iets niet? Of in elk geval verdient dit een nader onderzoek en een zoektocht naar een verklaring. Maar niet dus. Het nieuws werd gebracht zonder enige vorm van “duiding” of commentaar. De beide berichten werden bijna in één adem genoemd, en de bevolking moest er zelf maar iets bij verzinnen. Misschien is er wel een goede reden waarom Denemarken “corona-vrij” is en België “bloedrood” met eenzelfde vaccinatiegraad? Ik weet het niet. Het zou een kleine moeite geweest zijn om het ons uit te leggen, om ons een logische verklaring te geven. Maar niet dus.

En dan is men verwonderd dat veel mensen het allemaal niet meer geloven. Dan is men verwonderd dat de mensen zich niet laten overtuigen. Als men écht de publieke opinie voor zich wil winnen, dat men er dan toch tenminste een beetje moeite voor doet!

(Ondertussen zijn bij ons ook de maatregelen sterk versoepeld. Maar bij ons is dat niet, zoals in Denemarken, door de experten aangekondigd. Wel integendeel: onze experten hebben onmiddellijk laten weten dat het daar nog véél te vroeg voor was. En hoe dan ook: wij zijn wel degelijk nog altijd in “corona-modus”: zonder “pasje” kom je nergens binnen…)

Het is een bedenking die ik al langer heb: kritische journalistiek is er niet meer bij als het over Corona gaat. De nieuwsankers vertellen heel braaf wat op hun “autocue” te lezen valt, en stellen zich totaal geen vragen bij wat ze verkondigen. Onze nieuwsankers zouden evengoed door een papegaai kunnen vervangen worden; ook die praat mooi alles na wat hem gezegd wordt.

Ook kritisch denken is iets dat met de corona-pandemie verdwenen lijkt. Misschien tast het virus ons vermogen tot kritisch denken aan? Het zou kunnen. Wat een heel zware impact van de ziekte zou zijn. Ons vermogen om de wereld om ons heen met enige zin voor kritiek te observeren, is één van die dingen die ons van de dieren onderscheiden. Als we dat nu door Corona kwijt geraakt zijn, dan ziet het er niet goed uit voor de mensheid. Maar misschien is ons gevoel voor kritisch denken er wél nog, en is het simpelweg verboden om eraan toe te geven als het over Corona gaat? Ik vermoed dat het eerder het laatste is, want soms zijn onze journalisten en nieuwsankers wel degelijk héél erg kritisch. Als ze over “belangrijke zaken” rapporteren. Zoals het gesjoemel van mevrouw El Kaouakibi, of de fraude van de “3x3 Lions”…

Helaas is dat een fenomeen dat al langer aansleept, en het ondermijnt de geloofwaardigheid van onze experten volledig. Als men (de experten, de media, de politici) écht overtuigend wil overkomen, dan zou men niet bang mogen zijn om over één en ander ook eens kritisch na te denken, om één en ander ook eens in vraag te stellen. Misschien is er geen eenduidig antwoord te vinden op de vragen, maar het zou eerlijker en meer geloofwaardig zijn om dat dan ook toe te geven. Liever dan kritiekloos dingen te verkondigen die totaal met elkaar in tegenstrijd zijn.

Misschien moeten we toch allemaal naar Denemarken verhuizen omdat de lucht daar veel gezonder is?