Rupsen en Vlinders

Het is een heel goed jaar geweest voor de vlinders. Denk ik toch, als ik tijdens mijn wandelingen rond kijk tussen de bloemen en de planten. Er zijn in elk geval heel veel vlinders te zien.

Bij de grote Vlindertelling van Natuurpunt, in juli 2021, zijn er zowat 23.000 vlinders geteld. Wat ongeveer evenveel is als vorig jaar. 2021 was dus geen uitzonderlijk vlinderjaar volgens Natuurpunt. De sombere en koude lente was niet bepaald uitnodigend voor de vlinders om rond te fladderen. Al was de natte lente dan weer wél goed voor de rupsen, zodat we in de zomer dan toch nog opvallend veel vlinders te zien kregen.

Dat het wél een goed vlinderjaar was, zie ik niet alléén aan de fladderende vlinders zélf, maar ook aan de vele kapot gebeten blaadjes van bomen en struiken. Want geen vlinders zonder rupsen, natuurlijk. Ook al zijn we allemaal niet bepaald dol op die rupsen die onze planten kapot knagen.

Waarmee de vlinders ons eigenlijk een belangrijke levensles leren: er is geen schoonheid zonder een donkere keerzijde, er is geen vreugde zonder verdriet. De beide zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Dat is al zo bij het begin van het leven zelf. Er is vermoedelijk géén mooier en warmer moment dan de geboorte van je kind. Maar tegelijk is er waarschijnlijk niets dat zó veel pijn doet als de barensweeën. Ik vermoed dat dit ook de voornaamste reden is waarom alléén vrouwen kinderen kunnen krijgen: de meeste mannen zouden die pijn wellicht niet eens aan kunnen.

En eigenlijk is het ook zo bij de dood. De pijn en het verdriet om het verlies, zijn recht evenredig met de waarde van wat je verloren bent. Hoe groter de schat die je verliest, hoe groter het leed achteraf. Maar tegelijk betekent dat dan ook dat wat je gehad hebt, écht de moeite waard was. Dat je iets hebt gehad dat écht mooi was. Je voelt geen verdriet als je iets kwijt raakt waar je niet veel waarde aan hechtte. Het is dus goed als je véél verdriet voelt wanneer je iemand kwijt raakt: het betekent dat je het ware en diepe geluk hebt gekend. Of zoals het klinkt in het prachtige vers van Lord Tennyson:

“I hold it true, whatever befall;
I feel it, when I sorrow most;
'T is better to have loved and lost
Than never to have loved at all.”

Maar het blijft evengoed ons hele leven van toepassing. Er zijn soms zwarte dagen waar we doorheen moeten, onzekere dagen, angstige dagen. Maar als dan uiteindelijk toch de zon door de wolken breekt, dan is onze vreugde en ons geluk des te dieper en intenser. Zelfs bij wie het leven één lange lijdensweg is, kunnen er momenten van vreugde zijn als iemand waarlijk met je mee leeft en je niet in de steek laat. En die vreugde is intenser dan wanneer alles vanzelfsprekend lijkt.

En misschien is dat ook wel dé zin van donkere dagen: dat we het mooie in ons leven vooral niet als “vanzelfsprekend” zouden gaan beschouwen. Want dat is het niet.

Vlinders fladderen niet zomaar vanzelf rond om ons te verrukken, ze komen uit de rupsen die onze plantjes kapot bijten…