Ruimte-Afval

De Amerikanen waren midden november erg boos op de Russen. Nog maar eens. Deze keer niet omwille van de dreiging van het Russische leger aan de grens met Oekraïne, of omwille van de nieuwe gas-pijplijn naar Europa. Maar wél naar aanleiding van een Russische test met een raket waarmee ze één van hun eigen (in onbruik geraakte) satellieten aan flarden geschoten hebben.

De Amerikanen zijn bijzonder verontwaardigd omdat ze dit, terecht, beschouwen als een test voor een Russische aanval tegen vijandige satellieten, en dus als een nieuwe zet in de mogelijkheid van een ruimte-oorlog. Het moet gezegd dat de Amerikanen (en de Chinezen evengoed) daar zelf ook al lang mee bezig zijn, in het uiterste geheim, en dat hun “verontwaardiging” dus nogal hypocriet is. “Gespeelde” verontwaardiging is iets waar alle regeringsleiders en topdiplomaten erg sterk in zijn. Lang geleden heeft een acteur het ooit eens tot Amerikaans president gebracht, maar het omgekeerde lijkt mij veel meer vanzelfsprekend: al die wereldleiders en hoge functionarissen zijn sublieme acteurs en zouden zonder meer een carrière in de filmbusiness kunnen starten.

Wat er ook van zij: als de Russen en de Amerikanen hun versie van Star Wars willen naspelen, ze doen maar. Ik heb liever dat ze elkaar in de ruimte bestoken dan dat ze dat hier op Aarde doen.

Maar de Amerikanen waren vooral boos omdat de brokstukken van de kapot geschoten satelliet in de baan van het ISS (International Space Station) terecht gekomen zijn. Daar was het dus even grote paniek, want een botsing met zo’n stukje ruimtetuig zou faliekant kunnen aflopen. Het lijkt wel het scenario van een science-fiction film.

In de kaskraker “Gravity” is actrice Sandra Bullock op miraculeuze wijze, dankzij de aanwijzingen van de omgekomen George Clooney, aan de dood ontsnapt na een botsing van hun spaceshuttle met (inderdaad) de brokstukken van een aantal satellieten: “Doordat de Russen een eigen satelliet vernietigen door middel van een explosie, ontstaat er veel ruimte-afval, waarbij brokstukken ook weer andere satellieten vernielen, wat nog meer brokstukken oplevert. Deze brokstukken bestoken even later het gebied van de reparatiemissie. De Space Shuttle van waaruit ze opereren wordt verwoest.” Die film lijkt wel een soort “profetie” geweest te zijn…

De Russen ontkennen uiteraard dat er ooit ook maar enig gevaar geweest is. En het lijkt er inderdaad, gelukkig maar, op dat er geen ernstig ongeluk gebeurd is. Want dat zou niet zonder gevolgen gebleven zijn!

Wat geen van beide ruimtevaartlanden er bij vertellen, is dat het in de ruimte vandaag de dag al krioelt van het “ruimte-afval”. Honderden of eerder duizenden ruimtetuigen, of brokstukken ervan, zweven en zwerven ondertussen al doelloos rond. De kans dat het ISS ooit eens op zo’n stukje ruimte-afval botst, is allesbehalve te verwaarlozen. Ook zonder die laatste roekeloze test van de Russen.

En wat dan met het risico dat zo’n tuig op een dag naar beneden dondert? De kans is groot dat die brokstukken zo goed als volledig opbranden als ze de atmosfeer binnendringen, maar evengoed kunnen er grotere resten overblijven die toch de Aarde bereiken. En als die per ongeluk op een stadje terecht komen, dan is de schade wellicht niet te overzien.

Het is trouwens nog niet eens zo heel lang geleden dat de Chinezen de controle zijn verloren over één van hun satellieten, waardoor het tuig langzaam maar zeker hoogte heeft verloren en uiteindelijk neergestort is. Voor het grootste deel is alles onderweg verbrand, maar er zijn toch ook grotere stukken gevallen. Gelukkig allemaal wel in de zee.

Het aantal “objecten” dat, al dan niet gecontroleerd, rond onze planeet cirkelt, wordt geschat op minstens 500.000 brokstukken met een niet-verwaarloosbare diameter. Het totale gewicht van alle ruimte-afval zou méér dan 6 miljoen kilogram bedragen. En een groot deel daarvan beweegt zich in de laagste omloopbanen rond de Aarde, met een duizelingwekkende snelheid van 10 tot 30 duizend kilometer per uur. Als zoiets, met die snelheid, op je huis zou terechtkomen, dan zal je het niet kunnen navertellen!

Veel van dat afval moet dus vroeg of laat ooit eens op Aarde terugkeren. Op de website “Spacepage” wordt daar dan ook voor gewaarschuwd: “Zo keren regelmatig satellieten en rakettrappen terug in de atmosfeer van de Aarde waar ze volledig of gedeeltelijk opbranden. Grote brokstukken en specifieke onderdelen kunnen de terugkeer overleven en uiteindelijk met hoge snelheden neerstorten op Aarde waar ze grote schade kunnen aanrichten. Zo kwam in januari 2001 een Amerikaanse PAM-D rakettrap neer in de verlaten woestijn van Saoedi-Arabië nadat deze in 1993 een GPS-satelliet in de ruimte had gebracht. De baan van de PAM-D rakettrap om de Aarde was dusdanig laag geworden dat het object terugkeerde in de atmosfeer van de Aarde waar het had moeten opbranden. In maart 2007 merkten de piloten van een Airbus A340 een object op in de lucht dat met hoge snelheid naar beneden viel. Het object bleek een onderdeel te zijn van een Russische spionagesatelliet en vloog op een afstand van acht kilometer van het vliegtuig waarin zich 270 passagiers bevonden. Gelukkig is de kans dat een brokstuk op uw huis of hoofd neerkomt zeer klein aangezien de Aarde voor 75% bedekt is met water.”

Het is maar dat u het weet: “een gewaarschuwd mens is er twee waard.”