Runner's Trot

Ik weet niet hoeveel marathonlopers mijn blog (af en toe) lezen. Maar als er marathonlopers bij zijn, dan zijn die ongetwijfeld bekend met het vervelend fenomeen “lopersdiarree” of “runners’ trot”.

Naar schatting 40% van de beoefenaars van een uithoudingssport worden ermee geconfronteerd: de ongecontroleerde en oncontroleerbare overactiviteit van het darmstelsel. Wie ermee te maken krijgt tijdens een officiële wedstrijd, met publiek, die beleeft op dat moment zo ongeveer de ergst denkbare pijnlijke momenten in zijn of haar leven. Meestal heb je dan als loper geen andere keuze dan zo vlug mogelijk een discreet plaatsje te zoeken, als dat al te vinden is met al die toeschouwers langs de weg, en hopen dat je “op tijd bent”. Anders is dat vermoedelijk het einde van je wedstrijd.

De oorzaak ervan ligt vooral in de bovenmenselijke inspanningen die je bij zo’n uithoudingswedstrijd moet leveren en de verminderde bloedtoevoer naar de darmen die daar het gevolg van is. En dát gecombineerd met het voortdurend schokken van je ingewanden bij het lopen: “De aandrang om tijdens het lopen naar de grote wc te gaan, kent verschillende redenen. Een eerste is het mechanische schokeffect. Als je loopt, bewegen je ingewanden op en neer. En dat geeft aanleiding tot een verhoogde transit in de darmen. Een tweede oorzaak is de slechtere doorbloeding van maag en darmen. Door de inspanning vragen de benen en de andere spieren meer bloed en zuurstof. Indien je als marathonloper aan 70 procent van je VO2Max (de maximale hoeveelheid zuurstof die iemand tijdens het sporten kan gebruiken) loopt, vermindert de doorbloeding van je maag en darmen met 70 tot 80 procent. Daardoor krijg je een klein zuurstoftekort in de darmen, wat ook kan zorgen voor aandrang tot ontlasting. Ook warmte en hydratatie spelen een grote rol. Als je vocht verliest door te zweten zonder daarbij te drinken, dan komt de bloedvoorziening nog meer in het gedrang.”

Het bekendste voorbeeld is de Britse marathonloopster Paula Radcliffe, die in de marathon van London in 2005 hoognodig moest, en dan maar langs de kant van de weg haar behoefte heeft gedaan voor het oog van het publiek en van de tv-camera’s. Straffer nog was de prestatie van Catherina McKierman, die de Londense marathon van 1998 gewonnen heeft hoewel ze onderweg getroffen was door “runner’s trot”: ze is gewoon blijven lopen. En dan vraag ik me toch af: “Hoe zou zij zich gevoeld hebben? Onderweg, en bij de aankomst?” Zou ze zich beschaamd en vernederd gevoeld hebben bij het besef dat iedereen de sporen kon zien van haar “ongelukje”? Of vooral trots omdat ze desondanks toch de marathon gewonnen had? Ik heb er eerlijk gezegd geen idee van.

Ik vermoed toch eerder het eerste: een ongelooflijke schaamte, en de vurige wens om onzichtbaar te zijn. Ik kan het weten, want ik heb het ooit ook eens meegemaakt. Niet tijdens een marathon, maar wel op kantoor, tijdens het werk. En niet door de intense inspanningen, maar door iets wat ik gegeten had en dat mij heel slecht bekomen was. Waardoor mijn darmen opeens een heel eigen wil gekregen hebben en ik daar totaal geen controle meer over had. Het is een pijnlijke ervaring die ik liefst uit mijn geheugen zou willen wissen, maar die ik nooit zal vergeten.

Zo zie je maar: ons lichaam is een delicaat geheel van kwetsbare onderdelen die af en toe een heel eigen wil hebben. We hebben de illusie dat we meester zijn over ons eigen lichaam, maar dat klopt niet altijd. En dan is “runner’s trot” al bij al nog het minst erge wat ons kan overkomen. Als het ons hart is dat opeens beslist om ermee op te houden, of een ander vitaal orgaan, dan is er geen sprake meer van de wedstrijd uit te lopen of zich beschaamd uit de voeten te maken. Dan kan het weleens helemaal gedaan zijn.

Om maar te zeggen: er zijn ontelbare dingen, erge en minder erge, die fout kunnen lopen. En toch brengen de meesten van ons het er, al bij al, lange tijd vrij goed vanaf. En dát is noch min noch meer een wonder waar we héél dankbaar om mogen zijn. Elke dag opnieuw. Al staan we daar nauwelijks bij stil.