Mentaal Welzijn

Op 16 februari was er op het VRT-nieuws, en ’s avonds ook nog eens in “Pano” een uitgebreid item over de problematiek van het mentaal welzijn bij de hedendaagse jongeren. Of liever: over het ontbreken daarvan. Want het blijkt dat heel veel Vlaamse jongeren héél slecht in hun vel zitten en psychische of psychiatrische hulp nodig hebben. Alléén is die hulp er niet, of toch veel te weinig. En vooral: veel te laat. Jongeren die dringend hulp nodig hebben, komen (in het beste geval) op een (ellenlange) wachtlijst terecht en het duurt soms maanden of jaren eer ze geholpen kunnen worden. En dat is in het voorbije jaar allemaal nog véél erger geworden. Het aantal “crisisvragen” voor 12- tot 18-jarigen is de voorbije 12 maanden zelfs verdubbeld. Ook het aantal interventies door de CLB’s, voor jongeren met depressieve gevoelens en zelfmoordgedachten, is in 2021 zowat verdubbeld. En dat is, volgens de nieuwsdienst van de VRT, “de schuld van Corona”.

Het was voorspelbaar dat “men” de schuld zou leggen bij Corona. Alles is “de schuld van Corona” dezer dagen. Maar niet dus: dit is niet “de schuld van Corona”. Het is wél de “schuld”, of in elk geval “het gevolg”, van de Corona-maatregelen die ons door de overheid opgedrongen werden. Uiteraard willen onze verantwoordelijken dat niet geweten hebben, en dus zal dat ook niet door de media verkondigd worden.

Bij alles wat de laatste maanden fout loopt in ons land en in de wereld, klinkt het: “Het is de schuld van Corona.” Waarom is het zó moeilijk om toe te geven dat het niet door “de Corona” komt, maar wél door de opgelegde maatregelen? De lockdown, het telewerk, het afstandsonderwijs, de beperkte sociale contacten, … Dát zijn de échte oorzaken van alle ellende. De Gentse professor Lieven Annemans had daar trouwens in september 2020 al zijn bedenkingen rond geformuleerd: “Als in dit stadium van de pandemie het effect ervan niet opweegt tegen de psychische, sociale en economische nadelen, moeten we die maatregelen durven te laten vallen.” Maar hij werd door de virologen verketterd, en later zelfs weggezet als “antivaxer”.

Men heeft tijdens de hele duur van de crisis alléén gefocust op het “virologisch” aspect, op “de cijfers” die naar beneden moesten. En al de rest heeft daar moeten voor wijken. Misschien was dat de correcte aanpak? Misschien was dat de enige aanpak omdat anders ons zorgsysteem zou instorten? Het zou kunnen, ik weet het niet. Maar waarom wil men dat dan niet gewoon toegeven? Waarom zegt men niet eerlijk dat de aanpak om de besmettingscijfers te drukken helaas als neveneffect heeft gehad dat ons mentaal welzijn verloren is gegaan? Waarom blijft men herhalen: “Het is de schuld van Corona”, en niet “Het komt jammer genoeg door onze Corona-maatregelen”?

Het gaat trouwens niet alleen om het mentaal welzijn van de jongeren. Ook heel veel volwassenen en ook kleine kinderen hebben het in de laatste jaren alsmaar moeilijker gekregen. En het gaat ook niet alleen om het “mentaal welzijn”. Het gaat ook om het materieel en fysiek welzijn: uitgestelde kankerbehandelingen, financiële problemen voor wie werkloos werd en voor wie niet meer bij de sociale diensten terecht kon, leerachterstand bij de kinderen, seksueel en ander geweld binnen het gezin, enzovoort. Al die problemen zijn en waren het direct gevolg van de maatregelen die ons opgelegd werden.

Dat soort “ongewenste neveneffecten” werd van bij het begin van de pandemie al gesignaleerd, en zelfs van te voren voorspeld. Maar de regering koos voor de “strikte” aanpak. Onze minister van Volksgezondheid koos voor een aanpak die de virologische impact van Covid moest beperken, maar hij vergat daarbij dat “gezondheid” méér is dan “niet besmet worden door Corona”. Of liever: hij is dat niet “vergeten”, onze minister van Volksgezondheid heeft heel bewust gekozen voor een eenzijdige aanpak om het virus te bestrijden en al de rest daar ondergeschikt aan te maken.

Ik neem aan dat hij die keuze in eer en geweten gemaakt heeft, maar dan moet hij daar ook eerlijk voor uit komen, en niet blijven beweren dat het allemaal “door Corona” komt.

De tijd zal moeten uitwijzen of dit de beste aanpak geweest is. De tijd zal moeten uitwijzen of de eindbalans van die aanpak positief zal zijn: “Zal hij op die manier méér mensen gered dan geofferd hebben?” Als we de alarmerende berichten horen over onze jongeren, dan vrees ik er toch een beetje voor. Al zullen onze leiders dat uiteraard nooit toegeven. Want “het is de schuld van Corona.”