Subsidies

Vervolg…

De allerbeste grap van dit prille jaar 2022 is heel zeker deze: “Elektriciteitscentrales op gas boekten vorig jaar recordwinsten”. Wat deze vaststelling nóg “grappiger” maakt, is dat de prijs van de elektriciteit die wij als consument moeten betalen bijna exponentieel aan het stijgen is. “Omwille van de duurdere grondstoffen.”

Ik weet niet of u daar nog enige logica in kan ontdekken? Als de prijs van onze elektriciteit alleen maar stijgt omdat de grondstoffen duurder worden, dan zou ik verwachten dat de winsten in elk geval niet gestegen zijn. Als de prijsstijgingen enkel het gevolg zijn van duurdere grondstoffen, dan kunnen de winsten immers niet gestegen zijn. Toch? Maar de winsten zijn wél gestegen! Wat mijn eerdere conclusie (in vorige stukjes) bevestigt: de elektriciteitsproducten profiteren van het gemakkelijke excuus omtrent de grondstoffenprijzen om zonder veel tegenkanting hun prijzen te verhogen en op die manier woekerwinsten te boeken.

Wat mij hierbij bijzonder erg stoort, is dat de “regulatoren” perfect op de hoogte zijn van die malafide praktijken: de vaststelling dat de elektriciteitscentrales op gas recordwinsten geboekt hebben, komt namelijk van de CREG zelf. Maar in plaats van te “reguleren”, laten zij gewoon begaan.

Ik moet toegeven dat ik ondertussen eigenlijk geen enkel idee meer heb van de rol die door die “regulatoren” gespeeld wordt, en nog minder van hun toegevoegde waarde. Maar zij moeten wél betaald worden. Via onze energiefactuur, nota bene. Als we die organismen nu eens zouden afschaffen, aangezien ze toch overbodig zijn, dan zouden we alvast een mooi stukje uit onze energierekening kunnen schrappen. Alle beetjes helpen.

Wat helemaal schrijnend is, dat is dat die gascentrales bovendien gesubsidieerd worden. Enkel en alléén om “beschikbaar” te zijn bij stroomtekorten. Ik weet niet of dat al bij iedereen doorgedrongen is? Maar het is wel zo: die gascentrales die superwinsten maken, worden ook nog eens door ons gesubsidieerd. Een deel van onze elektriciteitsfactuur bestaat uit vergoedingen die wij moeten betalen om die gascentrales te subsidiëren. We betalen dus dubbel: we betalen méér voor de elektriciteit zelf, én we betalen mee aan de subsidies. Allemaal om de elektriciteitsproducenten aan ongeziene winsten te helpen. Het zou een scenario van “Fawlty Towers” kunnen geweest zijn, ware het niet dat het totaal niet grappig is.

Maar de gascentrales zijn niet de enigen die gesubsidieerd worden. Ook de windmolenparken, voor wie de “grondstof” helemaal gratis is, worden gesubsidieerd. En de grote producenten van elektriciteit op (gratis) zonne-energie ook al. En wij betalen die subsidies via de bijdrage voor “groene stroomcertificaten” op onze energiefactuur. Het gaat in totaal om ongeveer 1,2 miljard euro per jaar.

Daar wil Vlaams minister van Energie Zuhal Demir nu iets aan doen. Zij wil de subsidies stoppen voor alle grote parken van zonnepanelen die al van vóór 2013 operationeel zijn. Haar argumentatie is simpel: die hebben ondertussen hun investering al lang terugverdiend, die hoeven dus niet langer gesubsidieerd te worden om “rendabel” te zijn. In feite komt de verdere subsidiëring van die producenten neer op “ongeoorloofde staatssteun”. Volgens mij heeft minister Demir hier inderdaad wel een punt. Er is geen enkel juridisch argument te verzinnen om nog langer subsidies te geven aan die producenten.

Het spreekt natuurlijk vanzelf dat die bedrijven die maatregel van onze minister zullen aanvechten, en er alles aan zullen doen om van die subsidies te blijven profiteren. Terwijl ze tegelijk de prijs die wij voor hun elektriciteit moeten betalen, systematisch verhogen en gigantische winsten boeken. Minister Demir rekent op de “burgerzin” van de producenten, en ze hoopt dat zij niet dwars zullen liggen door allerlei gerechtelijke procedures op te starten tegen haar voornemen om die “oversubsidiëring” te stoppen. Ik vrees dat zij een beetje naïef is: natuurlijk zullen de centrales op zonne-energie procederen. Zij zullen dat leuke “vetpotje”, dat hen ooit door een vorige regering cadeau is gedaan, niet zomaar afstaan: “verworven rechten”, “rechtszekerheid” en zo. Ook al maken ze historisch hoge winsten, en hebben ze die staatssteun al lang niet meer nodig.

En trouwens: zelfs al haalt minister Demir haar slag thuis, en slaagt ze erin om die bijdrage uit onze elektriciteitsrekening te laten verdwijnen, dan nog is er voor de producenten geen man overboord: zij zullen gewoon de kostprijs van de elektriciteit zélf verhogen om hun winsten veilig te stellen. Er is blijkbaar niemand, niet bij de federale regering en niet bij de “regulatoren”, die hen daarbij een strobreed in de weg kan of wil leggen.

Hoe je het ook draait of keert, wij zijn altijd de pineut. Tot we het op een dag allemaal niet meer zullen slikken…