Veroveringsdrang

Vervolg op “Komedie”

Wat in Oekraïne aan het gebeuren is, gaat mijn begrip volledig te boven.

Ik kan niet begrijpen dat het voor een ambitieuze wereldleider zomaar mogelijk is om een (stuk van een) ander land in te palmen als hij daar zin in heeft. Ik begrijp niet dat er in de huidige wereldorde geen mechanisme bestaat om zoiets te verhinderen. Want er kan geen twijfel over bestaan: dit is een misdaad. Het gaat in tegen alle internationale afspraken, het gaat in tegen het internationaal recht, het is een daad van zware agressie. Bestaat er dan geen soort “tribunaal” dat dit soort misdadigers laat oppakken en veroordelen? In het gewone leven zou zoiets nooit ongestraft kunnen blijven. Als ik iets van een ander zou afpakken, met geweld dan nog, dan word ik stante pede in de gevangenis gegooid en tot een zware straf veroordeeld. Maar op internationaal vlak gelden die strenge rechtsregels blijkbaar niet. Heb je je begerig oog laten vallen op een stuk land van je buurman? Dan neem je dat gewoon. Met geweld als het moet. Op voorwaarde dat je de sterkste bent, natuurlijk.

Maar het is niet alleen vanuit “juridisch standpunt” dat ik moeite heb om te begrijpen dat dit zomaar kan. Het is ook vanuit ethisch, moreel standpunt. We zijn allemaal opgevoed met de onwrikbare overtuiging dat het fout is om te stelen, dat je niet zomaar iets van een ander mag afnemen als je daar zin in hebt. We hebben allemaal een “geweten” dat ons duidelijk laat weten en voelen wat kan en wat niet kan. En stelen, dat kan niet. Geweld tegen een ander, dat kan ook niet. En tóch lijkt iemand als Vladimir Poetin daar op geen enkele manier last van te hebben. Hij neemt gewoon wat hij wil, met geweld, en zijn geweten lijkt totaal niet op te spelen. Net zomin als de internationale rechtsorde zich laat gelden.

Maar misschien ben ik wel té naïef? Misschien is het niet ons geweten, ons “moreel kompas” dat ons er van weerhoudt dingen van een ander af te pakken als we daar zin in hebben? Misschien is het gewoon alléén maar de angst voor een straf, voor een sanctie. En dáár ligt nu natuurlijk het grote verschil voor Vladimir Poetin. Hij wéét dat hij dat volkomen ongestraft kan doen. Hij wéét dat er geen sancties zullen volgen, in elk geval geen sancties die hém zullen raken. En dus is die “rem” er niet, en doet hij gewoon gewetenloos waar hij zin in heeft.

De vraag is alléén: “Waar zal hij stoppen?” Eens hij Oekraïne volledig onder de knoet heeft, zal hij het daar dan bij laten? Poetin is op “veroveringstocht”, iets wat hij al altijd van plan geweest is, ondanks de vele ontkenningen. En zolang hem geen strobreed in de weg gelegd wordt, zal hij niet stoppen. Hij heeft altijd gezegd dat hij geen NATO-land aan zijn grenzen wil, maar nu grenst Polen opeens aan zijn invloedssfeer en dat is een NATO-land. Ik vrees dus het ergste.

Dat neemt natuurlijk niet weg dat de reacties vanuit het Westen, in het bijzonder van de Amerikanen, behoorlijk hypocriet zijn. Ze veroordelen de veroveringsdrang van Poetin in de strengste bewoordingen (maar dat haalt verder totaal niets uit), maar ze sluiten wel héél ostentatief de ogen voor gelijkaardige agressies van hun bondgenoten.

Neem nu de situatie in het Midden Oosten: het gemak waarmee Israël, geheel ongestoord, alsmaar méér grondgebied van de Palestijnen afpakt. Er zijn talloze rapporten van Amnesty International over de manier waarop de Palestijnen systematisch gediscrimineerd worden in de bezette Palestijnse gebieden, en hoe er alles aan gedaan wordt om hun huizen te vernietigen en hen daar weg te jagen. De bedoeling is even brutaal als onmenselijk: die gebieden gereed te maken voor annexatie. Ze doen het niet zo grootschalig en ostentatief, de Israëli, maar ze doen het wel systematisch, volhardend en bijzonder efficiënt. En ze doen het zonder enige tegenkanting van de Westerse wereld. Iedereen knijpt een oogje dicht, niemand laat een stem van protest horen. Er zijn geen sancties, ook al overtreedt Israël keer op keer alle resoluties van de Verenigde Naties. Er zijn geen dreigementen.

De verontwaardiging tegenover Rusland zou geloofwaardiger overkomen als men wat meer consequent zou zijn…