Zomertijd

Ik zal er niet omheen draaien: ik haat dat zesmaandelijks gefoefel met de tijd. Die omschakeling, tweemaal per jaar, van winter- naar zomertijd en terug, mag voor mijn part onmiddellijk stoppen. Liever vandaag dan morgen.

Ik kan er nu eenmaal heel slecht tegen. Fysiek dan. Vooral de overschakeling naar de zomertijd ervaar ik als een aanslag op mijn (geestelijke) gezondheid. Het is niet alleen dat uurtje minder slaap, het is mijn hele biologische klok die van slag af is.

Maar geef toe: het is toch een idioot gedoe! Of niet? Wat is de zin van dat gefoefel? Het is een zoveelste poging van de mens om tegen de natuurlijke gang van zaken in te gaan. Het grapje dateert eigenlijk al van tijdens de Eerste Wereldoorlog. De Duitsers hebben toen, in 1916, de “zomertijd” ingevoerd omdat het dan ’s avonds langer warm zou blijven en er zo op de verwarming (vooral door steenkool) kon bespaard worden. Die oorlogse zomertijd is nadien weer afgeschaft, maar in de jaren zeventig van de vorige eeuw is dat opnieuw ingevoerd naar aanleiding van de “oliecrisis” in 1973. Het argument daarvoor was toen dat het dan ’s avonds langer licht blijft en dat men daardoor energie kon besparen. In de praktijk is de besparing vandaag de dag zo goed als onbestaande, omdat we in de periode waar de “zomertijd” van toepassing is, ’s morgens onze verwarming soms nog moeten opzetten en omdat we in de zomer langer onze airconditioning nodig hebben om onze huizen koel te houden. Het nut en de toegevoegde waarde van dat “zomeruur” is dus nihil.

Ik ben trouwens heus niet de enige die van dat gefoefel écht last heeft. Er zijn verschillende studies die aantonen dat die omschakeling twee keer per jaar inderdaad helemaal niet goed is voor onze gezondheid. Slaap- en gezondheidsstudies laten zien dat wanneer een “niet-natuurlijke” tijd gekozen wordt, dit een negatieve invloed heeft op gezondheid en welbevinden: slaapduur en slaapkwaliteit nemen af, het aantal mensen met kanker neemt toe, depressies en overgewicht nemen toe en de algemene levensverwachting neemt af. Ook zijn er bijvoorbeeld direct na de wisseling van de zomertijd meer hartinfarcten. Zulke gezondheidseffecten treden niet op bij een vaste tijdsinstelling voor het gehele jaar. Neuroloog en slaapexpert Inge Declercq van het UZ Antwerpen, verwoordt het als volgt: “De zomertijd kunnen we gerust beschouwen als even toxisch als elke dag fastfood eten.”

Er bestaan plannen, in elk geval in Europa, om met dat hele gedoe eindelijk komaf te maken en het hele jaar door dezelfde tijd te hanteren. Alleen is de discussie dan: welke tijd kiezen we, de zomertijd of de wintertijd? Veel mensen verkiezen blijkbaar toch de zomertijd omdat het dan ’s avonds langer licht is, en dat fleurt ons op. Het is bovendien (en vooral) véél beter voor de horeca, omdat de klanten langer blijven hangen als het wat langer licht blijft.

Maar die “zomertijd” blijkt dan toch ongezond te zijn voor ons innerlijk evenwicht en onze biologische klok. Want die “zomertijd” loopt twee uur vóór op de “zonnetijd”: in onze “zomertijd” staat de zon pas om twee uur in de namiddag op haar hoogste punt. In de winter zou de zomertijd betekenen dat het tot in de late voormiddag donker blijft: op 1 januari zou de zon pas om 9u45 opkomen. Dat zou onder andere nefast zijn voor het verkeer, omdat de ochtendspits vele maanden lang in het donker of halfduister zou verlopen. Dat zou ook betekenen dat de zon ons pas tegen de middag kan beginnen opwarmen. Slaapexperten vinden de zomertijd ook geen goed idee omdat dat zou betekenen dat we een groot deel van het jaar in het donker zouden moeten opstaan. En dat is slecht voor onze slaap, omdat we eigenlijk licht nodig hebben om écht goed wakker te kunnen worden.

Kortom: laat ons maar zo vlug mogelijk een einde maken aan die anomalie van dat zesmaandelijks gefoefel. Dat heeft geen enkele toegevoegde waarde. Het is alleen maar een zoveelste voorbeeld van de poging van de mensen om de natuur te forceren uit materialistische overwegingen. Het zou voor iedereen beter zijn om weer gewoon wat dichter bij de natuur aan te leunen, in dit geval: wat dichter bij de zonnetijd.