Democratie

Hongarije is een land in Midden Europa, en het is lid van de Europese Unie. Hongarije is dus een “democratie”. Per definitie, want alleen een democratisch land kan lid worden van de Europese Unie. En zoals in elk democratisch land worden ook in Hongarije om de zoveel jaren verkiezingen gehouden. Voor het parlement, en voor het presidentschap.

Onlangs, begin april, zijn er dus weer verkiezingen geweest in Hongarije. En die zijn, voor zover geweten is, vrij ordentelijk en eerlijk verlopen. Er is geen melding gemaakt van verkiezingsfraude, er zijn geen kandidaten bij voorbaat geweerd, iedereen heeft de kans gehad om te gaan stemmen. Kortom: de uitslag van de verkiezingen is wat ie is, en moet door iedereen geaccepteerd worden. Ook door de andere lidstaten, ook door de Europese Commissie. Ook al is het resultaat van die verkiezingen totaal niet wat gehoopt werd. Want zittend president Viktor Orban en zijn Fidesz partij hebben de verkiezingen gewonnen. Helaas. Niet met een nipte meerderheid zoals de opiniepeilingen voorspeld hadden (maar we weten ondertussen dat opiniepeilingen even betrouwbaar zijn als de Buienradar), wél met een verpletterende meerderheid.

Europa zit dus nog eens vier jaar opgescheept met een lidstaat die geleid wordt door een fervent hater van de Unie waar zijn land lid van is. Orban veegt aan zowat elke Europese richtlijn zijn voeten. Hij weigert bijvoorbeeld pertinent het afgesproken quotum aan migranten in zijn land op te nemen. (Behalve nu, met de Oekraïense vluchtelingen, want die zijn wél welkom.)

Officieel luidt het zo: “De Europese Commissie stelt dat de veranderingen in Hongarije de rechtsstaat dreigen te ondermijnen en dat daarmee de Europese normen onder druk staan. De Europese Commissie is daarom in 2017 verschillende inbreukprocedures tegen het land gestart, omdat de commissie vindt dat Hongaarse wetten niet voldoen aan Europese regelgeving. In de landenrapportage over de rechtstaat uit 2020 werden alle zorgen over de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, inmenging van de overheid bij media, de gebrekkige aanpak van corruptie en het gebrek aan transparante besluitvorming herhaald. In juni 2021 werd bekend dat de Europese Commissie ook kijkt naar een mogelijke procedure tegen Hongarije vanwege een omstreden wet die het scholen verbiedt voorlichting te geven over homo- en transseksualiteit.”

En dus had men in Brussel heel erg gehoopt op een overwinning van de “verenigde oppositie”, die wél Europees gezind is. Tja… Als dat de wil van het Hongaarse volk is, dan moet dat gerespecteerd worden, zeker? Alleen… is dat wel zo? Heeft Orban de verkiezingen gewonnen omdat de meerderheid van de Hongaren oprecht gelooft dat hij de beste leider van hun land is? Of hebben ze zich massaal vergist? Of misschien zijn de verkiezingen toch niet helemaal eerlijk verlopen?

Er zijn veel argumenten om aan te nemen dat één en ander inderdaad niet helemaal correct gelopen is. De verkiezingen zélf vermoedelijk wel, maar de aanloop naar de verkiezingen helemaal niet. Het probleem is namelijk dat Viktor Orban de officiële media volledig controleert. (Wat trouwens één van de pijnpunten is die de Europese Commissie gerapporteerd had.) Wat betekent dat zijn verkiezingscampagne uitgebreid aandacht heeft gekregen in de media, waar hij dagelijks zijn verdiensten in de verf kon zetten, zijn standpunten kon verdedigen, én de oppositie kon ondermijnen. Zo heeft hij keer op keer beweerd dat de oppositie van plan was wapens te leveren aan Oekraïne, zodra zij aan de macht zouden komen, en dat Hongarije daarmee in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne zou meegesleurd worden. Terwijl hij zou zorgen voor vrede en stabiliteit door geen partij te kiezen in het conflict. Dat was een flagrante leugen, want de oppositie was van plan om strikt de NAVO-lijn te volgen, wat betekent: niet tussenkomen. Maar omdat Orban de media volledig controleert, kreeg de oppositie geen kans om de leugens te weerleggen. Zodat ook hier gebeurd is wat meer en meer gebeurt: de leugen won het van de waarheid. En Orban won de verkiezingen. Wat aan de leider van de oppositie de ontmoedigde reactie ontlokte: “We moeten toegeven dat propaganda deze verkiezingen gewonnen heeft.”

Dat Viktor Orban van Vladimir Poetin (en van niemand anders) felicitaties heeft gekregen voor zijn overwinning, is erg veelbetekenend. En dat Hongarije het enige Europese land is dat, tegen alle afspraken in, de gasleveringen vanuit Rusland wél in roebel betaalt, zoals Poetin gevraagd had, geeft ook een beter idee van het soort “neutraliteit” dat Orban op het oog heeft.

Het lijkt er sterk op dat Europa alweer een democratie minder telt. Misschien kunnen we binnen enkele jaren ruilen: Oekraïne bij de Europese Unie, en Hongarije bij Poetin aan tafel?