Cynisme

Ik had het niet verwacht, maar toch sta ik nog altijd elke dag meer en meer in verstomming bij het onvoorstelbaar cynisme van onze “wereldleiders”. Telkens als ik denk: “Erger dan dit kunnen ze het écht niet meer maken!” overtreffen ze zichzelf. Al is dat niet direct een “talent” om trots op te zijn.

Vladimir Poetin is zo iemand die de “kunst” van het cynisme tot een hoger niveau blijft optillen. Getuige daarvan zijn reactie bij de aankondiging dat Finland officieel het lidmaatschap van de NAVO zou aanvragen. Vladimir toonde zich heel erg verrast, onaangenaam verrast. Alsof hij dat echt totaal niet had verwacht. Vladimir Poetin is geen imbeciel, vermoed ik, en dus had hij dat moeten zien aan komen. Meer zelfs: hij wist zonder enige twijfel lang van tevoren dat dit zou gebeuren. Zelfs een klein kind had dit al van ver zien aan komen.

Vladimir Poetin heeft in de voorbije maanden getoond dat hij zich niets aantrekt van internationaal erkende grenzen, of van internationale akkoorden, of van territoriale integriteit. Hij doet wat hij wil doen, of wat hij meent te “moeten” doen, en trekt zich daarbij van geen enkele internationale overeenkomst iets aan. Hij wist dus met zekerheid dat ook Finland zich niet erg veilig meer zou voelen, na zijn inval in Oekraïne. Hij wist met zekerheid dat Finland nog weinig, zeg maar géén, vertrouwen meer kon hebben dat hij de Finse grenzen zou respecteren. En dan kan hij wel nog zó hard verkondigen dat de Finse aanvraag een “vergissing” is en dat de Finnen absoluut niet hoefden te vrezen voor hun veiligheid, hij wist ook wel dat niemand dat zou geloven: hij heeft die boodschap immers ook altijd volgehouden tegenover Oekraïne, tot de vooravond van de inval.

Kortom: hij wist heel goed dat de Finnen hem niet meer (kunnen) vertrouwen en dat ze hem niet (meer) geloven. En tóch toont hij zich verrast en “oprecht” teleurgesteld in de Finse démarche. Geen enkele filmacteur zou dit zó overtuigend kunnen gebracht hebben! En dan vraag ik me af: “Waarom? Waarom speelt hij dat spelletje?” Hij zou toch gewoon eerlijk kunnen toegeven dat hij zich van niets of niemand iets aantrekt en dat hij sowieso zal (proberen te) nemen wat hij wil hebben? Zeker nu ondertussen al keer op keer gebleken is dat hij niet te vertrouwen is en dat hij er steevast op los liegt. Hij moet zelf ook wel weten dat niemand hem nog wil of kan geloven.

Waarom blijft hij dan die moeite doen? Waarom blijft hij dat spelletje spelen en zich als de “vermoorde onschuld” presenteren? Het antwoord is, vermoed ik, heel simpel: omdat hij dat kan. Het heeft hem, en anderen van zijn slag, wellicht een gevoel van “macht”, of van “zelfvoldaanheid”, dat hij zomaar brutaal kan staan liegen zonder dat iemand het waagt hem vlakaf een leugenaar te noemen. Hij weet dat iedereen wéét dat hij voortdurend liegt, maar hij weet ook dat niemand dat luidop durft zeggen. Veel “cynischer” dan dit kan het echt niet meer worden!

Maar nee, Vladimir Poetin is uiteraard niet de enige zelfvoldane cynicus. De Turkse president, Erdogan, bijvoorbeeld, is al minstens even cynisch en al even overtuigd dat hij zich zowat alles kan permitteren. Zo heeft hij onlangs het lef gehad om zijn veto te stellen tegen een mogelijk NATO-lidmaatschap van Finland en Zweden. Omdat de Scandinavische landen “een thuisbasis zijn voor veel terroristen”. Dat slaat uiteraard nergens op, en dat weet Tayyip Erdogan zelf maar al te goed. Volgens de Turkse president is iedereen die het niet met hem eens is, of die hem niet zonder meer zijn zin geeft, een “terrorist”. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Koerden, dat geldt voor de aanhangers van Fethullah Gulen, en dat geldt zélfs voor de Griekse regering (omwille van Cyprus). Dat Turkije er zélf niet voor terugschrikt dorpen en vluchtelingenkampen te bombarderen in Syrië of in Irak, en dat er in Turkije geen echte democratie meer bestaat en al helemaal geen vrijheid van meningsuiting, belet Erdogan niet om zijn land als een voorbeeld voor de anderen op te hemelen. Nee, veel “cynischer” dan dit kan het niet worden.

Helaas lijken er alsmaar méér van dat soort “leiders” op te staan. Leiders die écht geloven dat ze zich alles kunnen permitteren, en zich daar zelfs niet eens voor schamen. Leiders die zonder blozen de meest flagrante leugens en onzin uitkramen in de overtuiging dat ze daar gewoon mee weg komen. Leiders die wéten dat er toch niemand is die tegen hen durft op te komen.

Veel “cynischer” dan dit kan het echt niet meer worden…