Eén van de vele onrustwekkende
evoluties in onze moderne (Westerse) samenleving, is de sterke stijging van het
aantal mensen met “dementie”, en dan
in het bijzonder van het aantal Alzheimerpatiënten.
Helemaal onlogisch is dat niet, gezien de toename van de gemiddelde leeftijd
van de moderne mens en de toename van het aantal ouderen. In België waren er in
2020 ongeveer 200.000 personen met dementie. En de verwachting is dat dat
aantal tegen 2070 zal verdubbeld zijn. Over de hele wereld krijgt elke 4
seconden wel ergens iemand dementie. Maar het is niet alléén bij de oudjes dat
“dementie” méér voorkomt, het is ook
bij mensen die nog niet eens zo heel oud zijn. In 2020 waren er Vlaanderen
méér dan 8.000 mensen jonger dan 65 met dementie.
Het risico op dementie
kan je niet wegnemen: het kan iedereen overkomen. Maar er zijn wel bijkomende
risicofactoren die we kunnen vermijden. Zoals: een te hoge bloeddruk, te weinig
beweging, roken, overgewicht door een ongezonde voeding, sociaal isolement, een
depressie (op latere leeftijd), gehoorverlies, diabetes, overmatig
alcoholgebruik, een slechte nachtrust.
Omdat dementie, en dan in
het bijzonder Alzheimer, te maken
heeft met het aftakelen van hersencellen, is het bijzonder belangrijk ervoor te
zorgen dat onze hersenen “gezond”
blijven. En daarvoor waren er onlangs op de site van VRT-NWS vijf tips te
ontdekken. Al zijn die niet direct spectaculair “onthullend”: ze zijn er gewoon op gericht de grootste risicofactoren
te verminderen.
Beweging. Blijkbaar zorgt regelmatig sporten er
voor dat je “hippocampus” in volume
toeneemt, of in elk geval niet krimpt door de ouderdom. De “hippocampus” is dat deel van de hersenen
dat belangrijk is voor het geheugen. Sporten stimuleert ook de verschillende “netwerken” in de hersenen, en die zijn
eveneens belangrijk voor het geheugen.
Daar schiet ik zeker al
in tekort. Ik beweeg genoeg om mijn stappenteller zoet te houden, maar véél te
weinig om mijn hersenen gezond te houden. En al helemaal sedert ik mijn fiets
op stal laat staan omdat ik bang ben onderweg Ménière tegen te komen.
Een
goede nachtrust. Er is
een duidelijk verband ontdekt tussen slaapgebrek en het risico op dementie. Dat
zou te verklaren zijn doordat er blijkbaar een soort “opkuisoperatie” in de hersenen uitgevoerd wordt tijdens de diepe
slaap: schadelijke stoffen, zoals het amyloïd-beta
eiwit (dat een rol zou spelen bij Alzheimer),
worden tijdens onze diepe slaap uit onze hersenen verwijderd.
Dat zit bij mij dus
helemaal niet goed: ik slaap te weinig en ik slaap niet goed. De nachtelijke
aftakeling van mijn hersenen is onontkoombaar.
Menselijk
contact. Langdurige
eenzaamheid verhoogt het risico op dementie. Onder andere omdat eenzaamheid
sowieso inwendige stress veroorzaakt, maar ook omdat contact met anderen onze
hersenen stimuleert om nieuwe “netwerken”
aan te maken. Het (positief) effect van warme en goede menselijke contacten op
de gezondheid van onze hersenen zou zelfs groter zijn dan bijvoorbeeld fysieke
factoren zoals gezonde bloedvaten.
Ook daar loopt het bij
mij niet bepaald zoals het zou moeten. Ik zit bijna altijd thuis, en ik zie zo
goed als niemand, behalve mijn gezin. Ik ben helemaal geen “sociaal beest”, maar eerder een “eenzaat”.
Een
goede mondhygiëne. Er
zou een verband bestaan tussen onze mondhygiëne en de kwaliteit van onze
bloedvaten. En bovendien zou een slechte mondhygiëne het risico op mondontstekingen
verhogen, waarop ons lichaam dan reageert door “ontstekingseiwitten” aan te maken, die dan weer problemen kunnen
veroorzaken in de hersenen. Ook zouden tandvleesontstekingen een trigger kunnen
zijn voor een depressie.
Ik doe wel mijn best om mijn
tanden regelmatig te poetsen. Maar als ik bij de tandarts kom, krijg ik toch
altijd kritiek dat ik niet goed genoeg gepoetst heb, en vooral: dat ik niet
geflost heb. Het moge duidelijk zijn: wie zijn/haar hersenen gezond wil houden, moet
flossen, en dus loopt het heel zeker slecht af met mij.
Sterke
bloedvaten. Te hoge
cholesterol en te hoge bloeddruk zijn niet alleen slecht voor onze bloedvaten,
maar blijkbaar ook voor onze hersenen. Ook overmatig alcoholgebruik is nefast
voor de hersenen, al zijn er anderzijds toch aanwijzingen dat één glas per dag
zelfs eerder gezond zou zijn.
Volgens mijn huisarts is
mijn bloeddruk “aan de hoge kant” en
mijn cholesterol ook al. Hij heeft mij daar pillekes voor voorgeschreven, maar
ik neem die niet consequent in. Ik vrees dus opnieuw voor de gezondheid van
mijn arme hersenen.
Kortom: ik hoef me
duidelijk niet al te veel illusies te maken, ik ben een vogel voor de kat. Als
ik binnenkort nog méér onzin begin te schrijven dan ik nu al doe, dan weet je
hoe dat komt…
Reacties
Een reactie posten