Stalking

Ik weet niet of u het proces tussen superster Johnny Depp en actrice Amber Heard een beetje gevolgd hebt? In feite zijn het twee processen in één: zij klaagt hem aan wegens (extreem) partnergeweld, en hij klaagt haar aan wegens smaad omdat zij hem publiekelijk beschuldigd heeft van dingen die hij (naar eigen zeggen) nooit zou doen. Het gaat er heel hard en van haar kant heel emotioneel aan toe. Bij zó veel emotie zou een mens gaan denken dat dit dan toch écht zou moeten zijn. Maar het zijn allebei acteurs, heel goeie acteurs. Het zou dus best allemaal “gespeeld” kunnen zijn; ik weet het niet. Wie van beiden gelijk heeft, ik zou het niet kunnen zeggen. Al is Johnny Depp niet bepaald een lieverdje als hij wat te veel gedronken heeft…

Hoe dan ook: misschien is het “partnergeweld” in deze zaak compleet verzonnen, maar “partnergeweld” bestaat jammer genoeg wel degelijk. En het blijft, helaas, veel te dikwijls veel te lang “onder de radar”. Omdat de vrouw (of meer algemeen: het slachtoffer) er niet durft over te praten, of denkt/hoopt dat het wel “vanzelf” zal beteren. Want meestal volgen na de gewelduitbarstingen uitvoerige excuses en vurige beloftes. Die steevast na korte tijd gebroken worden. Soms zijn er ook dreigementen waardoor het slachtoffer geen kans ziet om er met iemand over te praten. Maar heel dikwijls ook worden de klachten niet ernstig genomen, of toch niet ernstig genoeg. Als het slachtoffer de moed vindt om klacht neer te leggen, wordt die klacht in té veel gevallen “gerelativeerd”: “Het zal wel zó erg niet zijn…” of “Probeer het te verdragen want anders wordt het misschien nog erger…”

Het probleem is dat onze politiemensen helemaal niet opgeleid zijn om met zo’n situaties om te gaan. Simpele dingen zoals iemand die telefoneert aan het stuur, of iemand die te snel rijdt, of iemand die een overval pleegt, of iemand die een kind omver rijdt, daar kunnen onze politiemensen mee om gaan. Maar inschatten hoe groot het gevaar is dat partnergeweld zal escaleren, dat zit vermoedelijk niet in het opleidingspakket. Zodat ze zich, jammer genoeg, nogal eens miskijken op zo’n incident. En enige tijd later met een partnermoord geconfronteerd worden.

Het zelfde probleem stelt zich trouwens ook bij “stalkers”. Maar dan nog erger! Want een “stalker” kunnen de meeste politiemensen al helemaal niet inschatten. En dus denken ze meestal: “Het is wel vervelend als je gestalkt wordt. Maar zolang er geen fysieke agressie is, valt het nog mee.” Dat is dikwijls het punt bij “stalking”: zolang de stalker zijn slachtoffer niet écht aanvalt, valt er weinig tegen te beginnen. De politie kan, naar het schijnt, pas tussenkomen als het slachtoffer aangevallen wordt. En dus worden de slachtoffers grotendeels aan hun lot overgelaten. En als ze te dikwijls komen klagen, omdat het stalken alsmaar erger wordt, dan worden ze op den duur als vervelende klagers bekeken omwille van de administratieve overlast die ze veroorzaken met al hun klachten.

Tot het helemaal verkeerd afloopt. Zoals bij die man die zijn ex bleef stalken, op alle mogelijke manieren en met een angstaanjagende vasthoudendheid. Een politieman met een klein beetje psychologisch inzicht had moeten weten dat dit op een drama zou uit lopen: de stalker is een typische “narcist” die de jonge vrouw als zijn “eigendom” beschouwde, én die al een voorgeschiedenis had van intra-familiaal geweld. De herhaalde inbreuken tegenover haar privacy, waarbij hij er zelfs niet voor terugschrok om in haar huis binnen te breken of om haar nieuw telefoonnummer op te sporen, en de openlijke bedreiging met een mes, hadden voor iedereen die ogen in zijn hoofd heeft, een aanwijzing moeten geweest zijn. Alle alarmbellen zijn veelvuldig afgegaan, maar ze zijn allemaal genegeerd. Ook de herhaalde noodoproepen van haar ouders werden telkens geminimaliseerd. Tot de stalker de jonge vrouw vermoord heeft, en haar beide grootouders erbij, én een vriend van de jonge vrouw.

Nee, ik wil hiermee geen steen werpen naar de politieagenten die de klachten over stalking behandeld (of liever: genegeerd) hebben. Zij waren, en zijn, daar nu eenmaal niet voor opgeleid. Ze leren schieten, en ze leren pv’s opstellen, en ze leren ongetwijfeld nog een hoop dingen. Maar psychologisch inzicht zit niet in het leerprogramma. En dat zou nochtans moeten. Heel wat drama’s rond partnergeweld zouden of hadden kunnen vermeden worden als de politiemensen een betere inschatting hadden gemaakt omtrent de mogelijke fatale afloop.