Politiegeweld

Vervolg…

De reactie van de Amerikaanse wapenlobby en haar supporters op de verontwaardiging na een zoveelste slachting met een semi-automatisch geweer, is steevast dat er niet minder wapens moeten zijn, maar wel méér. Ze pleiten er dan bijvoorbeeld voor om ook de leerkrachten op school te bewapenen, zodat zij een agressieve indringer kunnen doodschieten vóór die kan beginnen moorden.

Het komt er dus op neer dat de scholen moeten omgebouwd worden tot een soort “versterkte vesting”. En de kerken dan ook. En de supermarkten. En de klinieken. Amerika, “het land van de vrijheid” waar elke publieke plaats door gewapende mannen moet bewaakt worden, waar je voor je leven moet vrezen zodra je de deur uit gaat…

De favoriete slogan van de NRA is: “The only thing that can stop a bad guy with a gun, is a good guy with a gun.”

Het probleem hiermee is wel dat een “good guy” evengoed mensen kan doodschieten. En dan denk ik in het bijzonder aan de politieagenten. Er is vermoedelijk geen enkel land in de wereld waar zó veel mensen sterven door politiekogels als in de Verenigde Staten. In 2020 kwamen in Amerika 1021 mensen om door politiekogels, in 2021 waren er minstens 1055 dodelijke slachtoffers. Daarbij moet wel gezegd worden dat 85% van die doden zélf een wapen droegen. (Wat uiteraard het gevolg is van de vrije wapenverkoop en wapendracht in Amerika.) Volgens de politie zelf was “bijna elk optreden gerechtvaardigd”. Al vermoeden veel experts dat minder agressieve tactieken heel wat dodelijke slachtoffers hadden kunnen voorkomen.

Opvallend hierbij is dat blanken proportioneel véél minder het slachtoffer zijn van politiegeweld dan blanken. Statistieken van de voorbije 10 jaar tonen aan dat gemiddeld jaarlijks 4 zwarten per miljoen inwoners het slachtoffer waren van politiegeweld, tegenover gemiddeld “slechts” 2 blanken per miljoen (al gaat dat aantal sinds 2013 ook in stijgende lijn). Het vermoeden wordt hierdoor gevoed dat de Amerikaanse politie behoorlijk racistisch optreedt. En dan wordt de definitie van een “good guy” al iets moeilijker: is een racistische politieagent een “good guy”?

Bij ons in België zal een politieagent héél zelden zijn/haar wapen gebruiken. De voorschriften voor wapengebruik zijn bijzonder streng bij ons, en als het toch gebeurt dan moet de agent in kwestie zich uitgebreid verantwoorden en wordt het incident scrutineus onderzocht. De man/vrouw in kwestie moet zich bijna als een ordinaire moordenaar in een heus “proces” verdedigen. Denken we maar terug aan dat jammerlijk incident waarbij een kind per ongeluk door een politiekogel werd geraakt bij een poging een vluchtende mensensmokkelaar te stoppen.

Het is zelfs zo dat in België een politieagent zijn/haar wapen enkel mag gebruiken in het geval van wettige zelfverdediging: “Een politiebeambte mag slechts een vuurwapen gebruiken in het geval van wettige zelfverdediging; indien hij/zij geconfronteerd wordt met een gewapend persoon of diens voertuig in geval van een op heterdaad ontdekt wanbedrijf; of indien hij/zij de aan hun bescherming toevertrouwde personen, posten, vervoer van gevaarlijke goederen of plaatsen op geen enkele andere manier kan verdedigen.” Voor België bestaan er geen exacte cijfers, maar in Nederland zijn die er wel, en daar waren er in 2019 0,23 doden per miljoen inwoners door politiekogels.

Dat ligt totaal anders in de Verenigde Staten, waar een politieagent blijkbaar ook een vluchtende misdadiger kan en mag neerknallen. Wat eigenlijk alleen mogelijk is door de extreem tolerante houding in de Amerikaanse samenleving tegenover wapendracht en wapengebruik. En omdat de Amerikaanse politie vooral getraind is in het gebruik van zijn/haar wapen, terwijl de opleiding van de politie bij ons eerder gericht is op het vermijden dat agressie escaleert.

Het argument van de wapenlobby, dat het beter zou zijn als meer “good guys” een wapen zouden dragen, slaat dus nergens op. Ook al blijft bijvoorbeeld Donald Trump nog altijd op diezelfde nagel kloppen: “Er zullen altijd zieke en demonische geesten zijn die onschuldige mensen willen pijn doen en het kwaad willen zien winnen van het goede. Dat kwaad is geen reden om burgers die de wetten volgen en die met wapens weten om te gaan, te ontwapenen. Integendeel: het is net de reden om mensen wél te bewapenen.” De vraag waar die brave burgers dan in godsnaam een half-automatisch aanvalswapen voor nodig zouden hebben, wordt steevast genegeerd.

Hierbij blijven de voorstanders van de vrije wapenverkoop blind voor deze simpele logica: hoe meer wapens er in omloop zijn, hoe meer er zullen gebruikt worden. Ook door “good guys” die mensen neerknallen die wellicht niet hadden hoeven te sterven.