Energietekort

Is het u ook al opgevallen dat wij de voorbije twee à drie jaar van de ene in de andere crisis lijken te sukkelen? Er was eerst de “corona-crisis”, en dan de “klimaatcrisis”, en daarna de “Oekraïne-crisis”, en nu de “energiecrisis”. Vreemd eigenlijk, want het woord “crisis” doet aan een “acuut” probleem denken, niet aan chronische mistoestanden. Vroeger, lang geleden, hadden we ook wel af en toe met een “crisis” te maken, maar niet continu zoals nu. Zo is er ooit eens de fameuze “Cubacrisis” geweest, in de jaren zestig van de vorige eeuw. En begin de jaren zeventig was er de “oliecrisis”, toen de Arabische OPEC-landen ons geen olie meer wilden leveren omdat het Westen de kant van Israël had gekozen tijdens de “Jom Kipoer”-oorlog. We hebben toen ook een echte “energiecrisis” gekend. Zelfs met autoloze zondagen, weet u nog?

En nu zitten we dus weer midden in een “energiecrisis”. In veel Westerse landen wordt zelfs al met een lichte vorm van paniek aan de komende winter gedacht. In Duitsland, waar ze heel erg afhankelijk waren van Russisch gas, spreken ze zelfs al over “rantsoeneren” in het verbruik van energie en willen ze hun steenkoolcentrales weer opstarten. Die “energiecrisis” danken we, helaas, aan de geniale invallen van de Westerse leiders en hun opeenvolgende “sanctie”-pakketten. Ik vraag me af hoe lang het zal duren eer onze leiders tot het inzicht komen dat de shit waarin we allemaal terecht gekomen zijn, niet de schuld van Poetin is, maar wél hun fout.

In België zou het allemaal nog kunnen meevallen: wij hebben dat Russisch gas en die Russische olie niet echt nodig. Wij kopen ons gas bij de Scandinaviërs, en we hebben genoeg energie. En we hebben immers nog altijd onze kerncentrales. Hoewel… Engie probeert hierbij wel zo veel mogelijk moeilijk te doen. Over de verlengde levensduur van de jongste kernreactoren (Tihange 3 en Doel 4), uiteraard met de bedoeling er zo veel mogelijk profijt uit te halen. En ook bij het voorstel van Zuhal Demir om ook Doel 3 en/of Tihange 2 in september nog niet direct af te koppelen en nog even open te houden om de winter door te komen. Ze zijn ook niet van gisteren, hee, bij Engie: ze horen de kassa rinkelen zoals nooit tevoren.

We hebben natuurlijk ook nog ons windmolenpark op de Noordzee. Massa’s energie, gratis zelfs (Nu ja…) Er is alleen één klein probleempje: we moeten die energie wel op ons hoogspanningsnet krijgen. En dat lijkt voorlopig niet goed te lukken: “Hoogspanningsnetbeheerder Elia kan in West-Vlaanderen niet meer garanderen dat nieuwe windmolens, zonneparken of elektriciteitscentrales te allen tijde hun stroom op het net kunnen zetten. Het net raakt verzadigd. Enkele bedrijven kunnen enkel nog een flexibele aansluiting krijgen, geen permanente aansluiting. Elia kan hen dan afkoppelen zonder dat ze in aanmerking komen voor financiële compensaties. Elia schat dat de windpark­ontwikkelaar met een flexibele aansluiting zijn productie jaarlijks met 7 procent moet afregelen. Het verlies kan daarbij oplopen tot 18.200 megawattuur, vergelijkbaar met het jaarverbruik van 5.200 gezinnen.” Als u denkt dat dit het scenario is van de nieuwste Urbanus-strip, dan vergist u zich: dit is de (bittere) realiteit. Onze windmolens op zee produceren massa’s elektriciteit, maar we moeten daar een groot deel van verloren laten gaan omdat ons hoogspanningsnet daar niet op voorzien is. En dát in tijden van dreigende energietekorten…

Maar er is hoop: de nieuwe “Ventilus” hoogspanningslijn die het centrale verdeelpunt van de offshore windenergie in Zeebrugge zal verbinden met ons binnenlands hoogspanningsnet. “Ventilus” zou er, door allerlei administratieve en juridische vertragingen wel pas komen tegen 2030. Maar: “Beter laat dan nooit”, niet?

Hoewel… misschien wordt het wel “nooit”. Want de hoogspanningslijnen van “Ventilus” zouden bovengronds moeten komen volgens de specialisten. Blijkbaar is het zo goed als onmogelijk om die hoogspannings-wisselstroom via ondergrondse kabels te transporteren: “Bovengrondse lijnen zijn op dit ogenblik de enige technische oplossing om een robuust en toekomstgericht elektriciteitsnet uit te bouwen dat de energietransitie kan realiseren.”

En die bovengrondse hoogspanningskabels, die vallen bijzonder slecht bij de bevolking van de West-Vlaamse dorpen waar die kabels moeten passeren. (Voor de goede orde… Het stukje van het traject waar al die heisa over gemaakt wordt en waar er een mogelijk probleem is, is ocharme 20 kilometer lang…) Er is vooral de immense angst, al dan niet terecht, voor de “straling” die die kabels (zouden) afgeven. En als de West-Vlaamse burgers “tegen” zijn, dan zijn ook de West-Vlaamse burgemeesters “tegen”. En dus ook de Vlaamse cd&v-ministers, want de West-Vlaamse burgemeesters zijn bijna allemaal van de cd&v. Ik ben geen expert terzake, maar ik heb me wel laten vertellen dat de kabels hoog genoeg hangen zodat er op de begane grond eigenlijk geen, of toch heel weinig, stralingsgevaar meer bestaat.

Een ander argument van de West-Vlaamse burgemeesters is dat er onvermijdelijk een aantal (een 60-tal) onteigeningen nodig zullen zijn waar de hoogspanningsmasten moeten geplaatst worden. Wat zij hierbij gemakshalve uit het oog verliezen, is dat voor een ondergrondse leiding veel meer mensen zullen moeten onteigend worden. Langs het volledige traject van de kabels, aangezien er over het hele traject een diepe geul moet gegraven worden.

Bijgevolg kan het “Ventilus”-project (voorlopig) niet goedgekeurd worden, en zullen we nog wat langer moeten aanzien dat we met energietekorten kampen terwijl een groot deel van onze windenergie verloren gaat. Enkel en alleen omdat een bepaalde politieke partij in haar doodstrijd elke gelegenheid te baat neemt om te “bewijzen” dat ze nog een bestaansreden heeft.