Vervolg...
Ik ben al zowat een
eeuwigheid lid van Amnesty International.
Al van toen ik als jonge man nog vol was van idealen en de vaste intentie
koesterde “de wereld te verbeteren”.
Een echt “actief” lid ben ik wel
niet, ik doe bijvoorbeeld niet zo dikwijls mee met een “schrijfactie” van Amnesty,
en ik onderteken maar af en toe eens een petitie. Maar ik ben wél lid en hoop
zo toch een klein steentje bij te dragen. Al was het maar door mijn morele
steun.
Want ik vind organisaties
als Amnesty International, of Human Rights Watch, erg belangrijk. In
al te veel landen worden de mensenrechten nog al te dikwijls flagrant met de
voeten getreden. En dan is het goed dat iemand daar de aandacht op vestigt en
met luide stem duidelijk maakt dat zoiets niet kan. Ook al haalt het meestal
niets, of zo goed als niets, uit: de grote wereldleiders laten zich weinig
gelegen aan de bedenkingen van Amnesty
International. Vreemd genoeg zijn het trouwens de landen waar de
mensenrechten het ergst geschonden worden, of eigenlijk onbestaande zijn, waar
ze zich het minst van die kritiek aan trekken. Het zijn in feite enkel de
landen waar men ook écht met mensenrechten begaan is, waar eventuele kritiek
hard aan komt en reacties los weekt. Het moet ook gezegd dat het begrip “mensenrechten” een typisch Westers
begrip is. In veel Oosterse landen en in Afrika zijn andere dingen belangrijker
dan “mensenrechten”, en daar kunnen
ze heel weinig begrip opbrengen voor negatieve commentaar over onbenulligheden
als “mensenrechten”.
Meestal sta ik dus
honderd procent achter de striemende kritiek die Amnesty in haar rapporten verwoordt. Maar bij het recente rapport
over de mensenrechtenschendingen door het Oekraïense leger heb ik toch ook mijn
bedenkingen. Net als de Oekraïense regering.
Ja, uiteraard worden ook
in Oekraïne de mensenrechten bij tijd en wijle met de voeten getreden. Het is
niet omdat het land het slachtoffer is van de agressie van een schaamteloze
buur, dat het land “de onschuld zelve”
zou zijn. Ook in Oekraïne lopen dingen fout: er is heel veel corruptie, er is
veel extremisme, en de mensenrechten zijn er niet meteen “heilig”. En ja: in een land in oorlog dreigen de mensenrechten
sowieso altijd in de verdrukking te raken. Dat er in Oekraïne problemen zijn
met het respect voor de mensenrechten, is dus niet zo verwonderlijk. En dat
Amnesty die problemen signaleert, is terecht.
Maar waar ze de bal
compleet mis slaan, is als ze kritiek uiten op de pogingen van Oekraïne om zich
tegen de agressor te verdedigen, terwijl ze met geen woord reppen over de
wandaden van de invallers zelf. De aanklacht luidt immers dat “de Oekraïense oorlogstactieken burgers in
gevaar brengen” omdat de Oekraïense troepen zich zouden “verschuilen in verstedelijkt gebied”. Om
één of andere reden staat de rapporteur er niet bij stil dat het in de eerste
plaats de Russen geweest zijn die Oekraïense burgers in gevaar hebben gebracht
door het land zonder enige geldige reden binnen te vallen. En verder is het
nogal logisch dat de Oekraïense soldaten vechten in die steden en dorpen die ze
tegen de Russen willen verdedigen. Ik begrijp de kritiek van Amnesty dus niet, en kan me deze keer
niet in hun standpunten vinden. Het rapport is in elk geval op z’n minst “ongenuanceerd” en zelfs “partijdig”, terwijl Amnesty absoluut onpartijdig en objectief zou moeten blijven om
geloofwaardig te zijn.
Ik kan er dus wel in
komen dat de regering in Oekraïne ziedend reageert: “Het verslag vervormt de werkelijkheid, trekt een valse morele
gelijkwaardigheid tussen agressor en slachtoffer en het geeft Rusland’s
desinformatie een boost.” Zelfs het hoofd van de Oekraïense afdeling van
Amnesty vond dit echt wel te gortig en is uit de organisatie gestapt: “Als je niet leeft in een land dat door
indringers wordt aangevallen en kapotgemaakt, versta je waarschijnlijk niet wat
het betekent om een leger verdedigers te veroordelen.”
Maar voor Rusland is dit
een heel welgekomen rapport. Het verschaft hen een zekere “legitimiteit” om steden en burgerdoelwitten te bombarderen “omdat de Oekraïense troepen er zich
verstoppen achter onschuldige burgers”.
Reacties
Een reactie posten