Stroomtekort

Het was met enig leedvermaak dat onze media recent het volgende bericht hadden geplaatst: “Kans op elektriciteitstekort in Frankrijk is groot.” (Lees tussen de regels: “En bij ons niet, nè!”)

Blijkbaar zit de kans er dik in dat er in Frankrijk komende winter “gecontroleerde black-outs” nodig zullen zijn omdat er simpelweg niet genoeg elektriciteit voorhanden is. De voornaamste reden is, of wat had u gedacht, de te verwachten gastekorten “door de oorlog in Oekraïne”. Maar er is meer aan de hand, want in Frankrijk wordt het grootste deel van de elektriciteit (bijna 70%) door kerncentrales geleverd. Alleen loopt dat dit jaar een beetje stroef: een groot aantal van de kernreactoren ligt stil voor onderhoud of voor controles. En de andere moeten met een lager vermogen draaien wegens de hitte omdat het koelwater anders de oppervlaktewateren die nu al te warm zijn, nog méér zouden opwarmen wat slecht is voor alle dieren in en rond de rivieren en beken.

Nu, tijdens de zomer, is er wel nog veel energie van de zonnepanelen, maar de windenergie is ook minder dan anders. En in de winter is er helemaal niets meer. Het te verwachten gevolg voor de komende winter is dus: veel te weinig elektriciteit voor de industrie en de gewone burgers.

Zal ik mijn averechtse opinie eens ventileren? Die stroomtekorten zijn kunstmatig. De elektriciteitsproducenten leveren opzettelijk veel te weinig elektriciteit. Uit balorigheid. Want als ik schrijf “producenten”, dan moet dat eigenlijk zijn: “producent”. Er is er immers maar één in Frankrijk: “EDF” (“Electricité de France”). En in tegenstelling met andere landen mogen die de dure gasprijzen niet doorrekenen aan de consumenten: EDF mag de kostprijs van elektriciteit maar in beperkte mate aan de klanten factureren, er gelden maximumtarieven. Dat is goed nieuws voor de Franse burgers, maar heel slecht voor EDF: ze betalen zich blauw aan gas en aan (geïmporteerde) elektriciteit, maar ze moeten daar zélf voor opdraaien. Een klein kind had kunnen zien aan komen dat ze dat niet zomaar met de glimlach zouden blijven doen. En dus is hun reactie “logisch”: “Krijgen we te weinig betaald voor onze elektriciteit, dan leveren we er minder!” Al zullen ze dat nooit expliciet zo formuleren.

In Duitsland doen ze het anders. Daar rekenen ze niet alleen de hogere kosten door aan hun klanten, die klanten moeten bovendien nog eens een bijkomende heffing van 500 euro betalen: een “droogtetaks”. Want in Duitsland hebben ze nog andere zorgen dan het gastekort. Zij zijn namelijk weer overgeschakeld op elektriciteitsproductie door steenkoolverbranding, omdat ze hun kerncentrales allemaal gesloten hebben. Helaas staat de Rijn zo goed als droog, door de aanhoudende hitte, waardoor de binnenschepen er met hun steenkool niet meer door kunnen. De steenkool moet dan over land vervoerd worden, en dat kost stukken van mensen.

En bij ons? Bij ons rekenen de producenten hun hogere kosten ook helemaal door. Niemand die hen een strobreed in de weg legt. Integendeel zelfs: voor elke extra euro die de elektriciteit ons kost, rekent de staat er nog van alles bovenop: BTW, distributiekosten, accijnzen, enzovoort. Het gevolg is dat energie bij ons zo goed als onbetaalbaar wordt. Mensen krijgen een voorschotfactuur die het tienvoudige bedraagt van een jaar eerder. Elektriciteit en energie wordt stilaan een luxeproduct. (Wat goed is voor de staat, want op luxeproducten mogen ze 21% BTW aanrekenen…) De komende winter zullen heel veel gezinnen in de kou moeten doorbrengen, in het beste geval dicht bijeen rond hun petroleumkacheltje.

“Maar we zullen niet in het donker zitten, want stroomtekorten zijn er bij ons niet te verwachten.” Zegt onze federale minister van Energie. En dus kan onze regering zich op de borst kloppen: wij mogen immers al bij al nog niet klagen. Wat ze voorlopig nog niet vertellen, is dat in het najaar alle kernreactoren zullen afgekoppeld worden, op twee na. We zullen de komende winter dus maar twee van onze zeven reactoren over hebben om elektriciteit te produceren. Het zal mij benieuwen hoe lang het zal duren eer bij ons het licht uitvalt.

En nee, u krijgt geen korting op uw factuur als u het een tijd zonder elektriciteit moet stellen…