Down to the Waterline

Ik vermoed dat het de jongere generatie niets zegt, maar “Down to the Waterline” is een song van Dire Straits, uit 1978.

https://www.youtube.com/watch?v=PNO_fdDmFjs

Het is een nieuwe demonstratie van de gitaar-virtuositeit van Mark Knopfler, maar het is al bij al ook een vrij romantisch nummer, eigenlijk:

“When she's walking by the river and the railway line
She can still hear him whisper
Let's go down to the waterline”

Of het zien van de “waterlijn” aan onze Belgische kust, de voorbije zomer, even romantische gevoelens zou opgeroepen hebben, en of Mark Knopfler dan ook zou gezongen hebben: “Let’s go down to the waterline”, valt heel sterk te betwijfelen. Want de modale strandganger heeft zich, nog maar eens, van zijn/haar slechtste kant laten zien. Nadat de dagjestoeristen weer naar huis waren vertrokken, bleek de “vloedlijn” in Oostende, maar ook in Blankenberge, werkelijk vol te liggen met achtergelaten afval. In een reportage van Radio 2 klonk het zo: “De waterlijn in Oostende lag gisterenavond vol afval. Mensen die er gisteren het strand bezochten lieten blikjes, petflessen en zelfs volledige tassen en strandzakken met inhoud liggen. Doordat het zo warm was op het zachte zand ging iedereen op het harde zand dichter bij zee zitten. Rond 17 uur werd het hoogtij, waardoor de zee alles meenam wat op het strand lag. Nadat de meeste bezoekers vertrokken waren, werd de afvalberg pas echt duidelijk. Het zorgde voor hallucinante beelden.”

Ik begrijp het eerlijk gezegd niet zo goed. Al jaren wordt campagne gevoerd om de mensen ervan te overtuigen geen zwerfvuil achter te laten op straat of in de parken. Het is écht geen grote inspanning om je lege blikjes of plastiek flesjes of chips-zakjes of sigarettenpeuken of koekjesverpakkingen gewoon bij te houden tot je een vuilnisbak vindt om je afval te deponeren. Of om alles op te ruimen op het strand wanneer je naar huis vertrekt. De (meeste) mensen doen dat in eigen huis toch ook? Ik neem in elk geval aan dat men in de eigen woning het afval niet zomaar laat rondslingeren en het laat liggen waar het gevallen is? Maar eens men “buiten” is, vergeten velen die simpele reflex.

Wat zou het zijn? Nonchalance? Onverschilligheid? Luiheid? Het “vakantiegevoel” waardoor men denkt: “Ik moet me in het dagelijks leven al aan zó veel regeltjes houden. Nu ben ik op vakantie en kan ik overal mijn voeten aan vegen.”? Of is het een houding van: “Als ik dit hier achterlaat, ‘So what?’ Het is mijn probleem niet meer.”? Hoe dan ook: het is verfoeilijk, het is asociaal. En dat de betrokken kuststeden van plan zijn om hoge “gas-boetes” uit te schrijven, is niet meer dan normaal.

Het is, helaas, vermoedelijk een zoveelste “bewijs” van het toegenomen egoïsme in onze materialistische samenleving. De mensen denken alleen nog aan zichzelf en trekken zich nog nauwelijks iets aan van de anderen. “Staat het je niet aan wat ik doe? Jammer, maar dat is niet mijn probleem.”

Ik merk dat trouwens ook elke keer als ik ga wandelen, hier in Merelbeke. Het is onvoorstelbaar wat de mensen allemaal achterlaten langs de kant van de weg. Tussen de struiken en de plantjes. Of gewoon in de goot of op de berm. Of zelfs in de aanpalende tuinen. Ik moet nu wel toegeven dat er in Merelbeke een schrijnend tekort is aan vuilnisbakken langs de wandelwegen, maar dat is nauwelijks een excuus: de blikjes en de andere rommel worden ook gewoon naast een vuilnisbak op de grond achtergelaten.

Ik zal waarschijnlijk als “een ouwe zaag” klinken (en dat ben ik ondertussen uiteindelijk ook wel), maar het is mijn sterke indruk dat het vooral de jongeren zijn die blijk geven van een ontstellend gebrek aan respect voor de regels van goed fatsoen, of eigenlijk gewoon een gebrek aan respect voor de anderen. Als ik zie dat het vooral sigarettenpeuken zijn en lege blikjes van Cola of van Red Bull, dan lijkt het mij onwaarschijnlijk dat de oudjes daar op hun dagelijkse wandeling verantwoordelijk voor zouden zijn. Al is de hallucinante afvalberg “down by the waterline” zeker niet alléén de schuld van de jongeren. Ook veel volwassenen, die een voorbeeld zouden moeten zijn voor de volgende generatie, lijken alle fatsoensregels vergeten te zijn aan onze kust. Het is alsof de mensen met hun kleren ook hun laagje beschaving van zich af leggen op het strand.

Veel mensen zullen dat allemaal misschien niet zo heel erg vinden dat er overal blikjes en flesjes achtergelaten worden, maar het is wél erg. En het is een symptoom: het is een symptoom van een samenleving waarin men meent zich niets meer te moeten aantrekken van de ander, waarin alléén nog het eigen ego telt. Een samenleving met een beschaving die langzaam maar zeker teloor gaat. Tot we ons zelf en elkaar uiteindelijk compleet in de vernieling zullen helpen.