Energie-Armoede

Ik neem aan dat u het ook wel gelezen of gehoord zal hebben: “De energierekening voor een gemiddeld gezin is al opgelopen tot 9000 euro per jaar.” Mijn energierekening is trouwens evengoed aan het ontploffen, ook al heb ik zonnepanelen! Volgens de V-test van de VREG zou ik nu, bij een nieuw contract, zowat 6100 euro per jaar moeten betalen voor hetzelfde verbruik als dat waar ik een jaar geleden 2200 euro moest voor neerleggen. (Maar ik krijg van de regering wel een aalmoes van 61 euro…) Dat is bijna maal drie op een jaar tijd. Ik begrijp niet hoe dat mogelijk is, ik begrijp niet hoe dat toegelaten wordt. Geen enkele andere sector zou zich die extravagante, bijna surrealistische, prijsstijgingen kunnen permitteren. Stel je voor dat je winkelkar op een jaar tijd drie keer zo duur zou worden, of het brood bij de bakker, of je nieuwe kleren. Of wat dan ook. Het land zou al lang op stelten gestaan hebben, en de regering zou al lang maximumprijzen opgelegd hebben. Maar de energiesector is onaantastbaar. Zij mogen doen wat ze willen.

Alleen wie van het “sociaal tarief” kan genieten, ontsnapt nog enigszins aan die waanzin. Al is “genieten” misschien niet direct het juiste woord, want wie voor dat sociaal tarief in aanmerking komt, moet zich vermoedelijk sowieso al veel andere dingen ontzeggen. En bovendien: veel gezinnen die voor het sociaal tarief in aanmerking komen, krijgen het niet omdat ze niet weten hoe ze het moeten aanvragen. De “digitalisering”, weet u wel: wie digitaal analfabeet is, kan wellicht ook naar dat sociaal tarief fluiten. Terwijl het dikwijls nét die mensen zijn die dat het meest nodig hebben.

Maar hoe dan ook: met het sociaal tarief zou datzelfde “gemiddelde gezin” maar 1900 euro betalen, dat is 7000 euro minder per jaar. En het zijn heus niet allemaal welgestelde tweeverdieners die naast het sociaal tarief grijpen. Veel gezinnen die tot nu toe altijd wisten “rond te komen”, zij het zonder overschot, komen nu zwaar in de problemen en weten niet meer hoe ze hun rekeningen nog zullen kunnen betalen.

De gevolgen merken ze nog het best bij de OCMW’s, en zelfs bij Teleonthaal. En bij de voedselbanken. De armen worden alsmaar armer, maar ook de mensen die nooit eerder financiële problemen hebben gehad, de “middenklasse”, moeten nu noodgedwongen bij het OCMW aankloppen. Of bij de Voedselbank. In de eerste helft van dit jaar hebben al meer dan 200.000 Belgen voedselhulp moeten vragen; in 2020 waren dat er “maar” 175.000 voor het volledig jaar. We zijn in een armoede-crisis beland, en het zal alleen maar nog erger worden. Ik heb het al een paar keer aangehaald, en ik blijf het benadrukken: we zijn in sneltempo aan het afglijden naar de desastreuze jaren dertig van de vorige eeuw.

Maar niet getreurd: Europa zal maatregelen nemen in de strijd tegen de energie-armoede. Over het opleggen van een maximumprijs voor gas raken ze het niet eens (ondanks de triomf-berichten van onze eigen federale energieminister), want onder andere Duitsland ligt dwars. Maar er komt wél een “belasting op overwinsten”. Althans: dat stelt de Europese Commissie voor. Maar de energiesector ligt nu al dwars: “Overwinstbelasting op de gascentrales? No way!” De kans dat die er echt komt, is niet erg groot. Alle jubelberichten daaromtrent zijn nog voorbarig...

Maar zelfs als die belasting er komt, zal dat voor ons iets oplossen? Zal dat onze energie-factuur naar beneden halen? Wat denkt u zelf? Die belasting zal/zou verdeeld worden over de verschillende lidstaten, en die mogen zelf beslissen wat ze ermee gaan doen. Het laat zich al raden hoe België die bijkomende inkomsten zal besteden: de voorbije, en nieuwe, maatregelen in de Corona-crisis en in de energiecrisis hebben al handenvol geld gekost, de put in de Belgische schatkist is nog nooit zó diep geweest. En dus zal dat geld gebruikt worden om de put een beetje te dempen. U en ik, wij zullen daar hooguit een zakcentje van zien.

Nee, wij zullen er niet beter van worden. Integendeel zelfs. Want als die belasting er toch zou komen, dan zullen de energiebedrijven “zich verplicht zien” hun prijzen op te trekken, om dat verlies te compenseren. Wie zal hun iets in de weg leggen? Het gevolg zal dus zijn dat onze factuur nóg wat hoger oploopt. En dat nóg meer mensen in diepe armoede zullen sukkelen.

Tot de boel op een dag helemaal zal ontploffen. Zoals op het einde van de jaren dertig in de vorige eeuw.