Hoezo "Minimum Belasting"?

Herinnert u zich nog mijn jubelend stukje over de minimum belasting die de grote internationale bedrijven eindelijk zouden moeten betalen? (Zie “Minimum Belasting”, op 16 oktober 2021.) Die machtige multinationals maken elk jaar miljarden euro’s of dollars winst, en betalen daar, dankzij allerlei fiscale slimmigheidjes, geen cent belasting op. Maar dat ging dus veranderen: begin dit jaar is door de G20 beslist dat er een wetgevend kader zou uitgewerkt worden voor het opleggen van een “minimumbelasting” aan reuzen zoals Amazon en consoorten.

Wij, als particulieren, hebben niet de kans om aan “belasting shoppen” te doen. Maar multinationals mogen kiezen in welk land ze hun “hoofdkwartier” willen vestigen, en dan betalen ze ook belastingen volgens de regels van dat land. Enkel in dat land. Elk land wil uiteraard de vestiging van zo’n internationaal bedrijf binnenhalen, want dat brengt tewerkstelling mee. En dus is er een opbod van fiscale privileges of gunstregimes. Waardoor die multinationals zich, althans in naam, gaan vestigen in een land waar ze van belasting vrijgesteld worden. Maar onder impuls van de OESO zou hier, vanaf 2023, paal en perk aan gesteld worden: er zou een ondergrens komen, een “minimumbelasting”. Bovendien zouden die belastingen ook eerlijk(er) verdeeld worden, bijvoorbeeld ook voor landen waar de bedrijven niet “gevestigd” zijn maar waar ze een grote omzet halen.

Het internationaal akkoord werd bereikt toen ongeveer 139 landen (waaronder alle Europese lidstaten) zich op 8 oktober 2021 achter het zogenaamde “Inclusive Framework” schaarden. Dat bepaalt dat multinationale ondernemingen met een minimumgroepsomzet van 750 miljoen euro aan een effectieve minimumbelasting van 15 procent onderworpen zouden worden. Om dat akkoord conform de Europese vrijheden binnen de EU te implementeren, werd in de richtlijn het toepassingsgebied uitgebreid tot “strikt binnenlandse groepen” (dus geen multinationals) die eveneens die omzetdrempel halen.

Toegegeven: veel is dat niet, 15% van de winst. Want elke loontrekkende in België ziet bijna de helft van zijn bruto loon in de staatskas (en sociale zekerheid) verdwijnen, en de kleine ondernemingen in ons land betalen zich ook blauw aan de vennootschapsbelasting. Maar goed, zoals ik in mijn vorig stukje al had opgemerkt: het is een begin, en het is beter dan niets. Elke euro die de fiscus bij die grote bedrijven kan halen, moeten ze niet bij ons komen zoeken. Een wereldwijd minimumtarief van 15 procent voor de winstbelasting van bedrijven zou naar schatting toch ongeveer 150 miljard dollar aan extra inkomsten kunnen opleveren voor overheden verspreid over de hele wereld.

Maar helaas, helaas, driewerf helaas. We zijn nu meer dan een half jaar verder, en is die minimumbelasting er al? Nee dus, want enkele maanden later is al gebleken dat zelfs die “minimumbelasting” er niet komt. Of in elk geval toch niet in Europa, en niet direct. Want Polen is gaan dwars liggen. Binnen de Europese Unie zou er namelijk een akkoord uitgewerkt worden om die minimumbelasting in alle landen van de EU in te voeren, en de verdeling van die belastinginkomsten over de verschillende lidstaten te regelen. En daar is het blijkbaar uiteindelijk mis gelopen: Polen voelde zich bij die verdeling tekort gedaan, en heeft dan maar “njet” gezegd. Aangezien alle landen van de EU unaniem akkoord moesten gaan om de regeling van kracht te laten worden, is er bijgevolg geen deal. En dus ook geen algemene invoering van die minimumbelasting.

Straf eigenlijk, hoe die regeringsleiders, die zich als verantwoordelijke staatslieden zouden moeten gedragen, zich al bij al meestal gedragen als kleine kindjes op de speelplaats. “Hij heeft meer gekregen dan ik!” Een mens zou verwachten dat dit kinderachtig gedrag er ondertussen wel zou uit gegroeid zijn. Maar niet dus. Wel integendeel: het lijkt er op dat macht leidt tot toenemende kinderachtigheid.

En de multinationals, die wrijven zich in de handen en incasseren hun winsten. Als de fiscus in geldnood zit, dan zal die nog maar eens bij ons (moeten) komen aankloppen.