Snotteren

Het is wat met die neus van mij. Van zodra ik ’s morgens uit bed stap, begint mijn neus te lopen en te druppen. En bijna de hele voormiddag, tot zowat halftien, loop ik te snuiven en te snotteren. Na enige tijd begint dat stilaan te verbeteren, en meestal kom ik de rest van de dag vrij goed door. Zonder die irritante loopneus. Tot alles tegen de avond herbegint.

Ik vermoed dat ik zowat op m’n eentje insta voor de rentabiliteit van de fabrieken van papieren zakdoekjes: ik verbruik die werkelijk in massa. Ik verwacht me trouwens binnenkort aan een forse prijsstijging omwille van een schaarste van dat product. Of zouden de grondstoffen voor papieren zakdoekjes niet uit Oekraïne komen?

Vroeger bestond dat niet, papieren zakdoekjes. Vroeger gebruikten wij stoffen zakdoeken. Meestal in katoen, denk ik. Grote lappen stof die de helft van ons gezicht bedekten. En die pas na voldoende intensief gebruik in de wasmand werden gegooid. Om na de wasbeurt, op negentig graden, gestreken en gesteven te worden voor hernieuwd gebruik. Ik herinner me dat we elke keer bij een serieuze verkoudheid een rode en pijnlijke neus hadden. Niet door de verkoudheid, maar omdat de hard gesteven zakdoek onze neus kapot schuurde.

Er bestonden geen papieren zakdoekjes in die tijd. Of in elk geval niet voor de gewone mens. De elitaire dames gebruikten die misschien wel, ik weet het niet. Of anders van die kleine zakdoekjes, soms met kant afgewerkt, waarin ze heel elegant hun neus konden snuiten. Hoewel… welopgevoede dames snoten nooit de neus in het openbaar, vermoed ik.

Het is voor de jongeren wellicht moeilijk te bevatten: een tijd toen we nog geen papieren zakdoekjes hadden. Het was ook helemaal niet evident. Zeker niet als je een neus had als de mijne: ofwel vol snot door mijn allergie, ofwel vol slijm door een zoveelste verkoudheid. Of gewoon door mijn eeuwig ontstoken sinussen. Zowat alles hebben ze geprobeerd om die sinussen van mij in het gareel te krijgen: wegsnijden, verbranden, vervriezen, spoelen. Niets heeft geholpen. Mijn neus bleef een rampgebied. En een waterval van snot. Zodat mijn grote gesteven zakdoeken binnen de kortste keren kletsnat waren.

In het begin van mijn professionele carrière deelde ik een bureau met een iets ouder iemand die ongeveer hetzelfde probleem had als ik: de man liep bijna constant met een zakdoek in de hand, gereed om een zoveelste overstroming in te dammen. En net als bij mij waren zijn zakdoeken halverwege de voormiddag al doorweekt. En dan? Je kon maar zó veel zakdoeken meenemen naar het werk, toch? Hij had er geen andere oplossing voor gevonden dan zijn doorweekte zakdoek op de chauffage te leggen. Om te drogen. Terwijl hij de andere gebruikte om het overvloedig neusvocht op te vangen. Tegen de tijd dat die kletsnat was, was de eerste al min of meer droog en kon hij ze verwisselen. En zo slaagde hij er toch in de werkdag door te komen. Ik had hetzelfde probleem, en dus heb ik na enige aarzeling zijn voorbeeld gevolgd. Er lagen dan ook bijna constant een paar zakdoeken te drogen in ons bureau.

Marc Van Ranst zou dat moeten gezien hebben… Hij zou nogal tekeer gegaan zijn, vrees ik. Wat wij toen deden was alles wat nu strikt verboden is. Ik vermoed dat de virussen vrolijk het luchtruim kozen uit onze drogende zakdoeken. Het moet in dat bureau gestikt hebben van allerlei virussen. Als ik daar achteraf op terugkijk: totaal onverantwoord was dat, tegen alle richtlijnen van een goede hygiëne in. Misdadig, zelfs. Maar zie: niemand is daaraan gestorven, niemand is met een ernstige longaandoening naar het ziekenhuis gemoeten, niemand is daar zieker geworden dan hij al was.

En dan vraag ik me toch af… Waren wij vroeger dan zó veel sterker dan de mensen vandaag zijn? Of waren de virussen zó veel onschuldiger en zwakker? Niemand droeg een neusmondmasker, niemand deed de moeite om in zijn elleboog te niezen, niemand dacht eraan om elke vijf minuten de handen te wassen en te ontsmetten. En niemand kwam op het idee om na elke nies- of snuitbeurt een andere, verse, (papieren) zakdoek te nemen. We deden een hele dag met diezelfde katoenen zakdoeken en niemand bekommerde zich om het risico besmet te raken.

Hoe zou de wereld er dezer dagen eigenlijk uitgezien hebben zonder de geniale uitvinding van papieren zakdoekjes?