Cambodia

Vervolg: Over de zinloosheid van oorlog.

Bestaan er andere dan “zinloze” oorlogen? Ik vrees van niet. We hebben het over een “totaal zinloze oorlog” als we over Oekraïne spreken, of over het Palestijns conflict, maar ze zijn allemaal even zinloos. En die oorlogen zijn allemaal even pijnlijk voor iedereen die er van dichtbij of veraf bij betrokken is. Elke oorlog is ontzettend pijnlijk en verwoestend voor de slachtoffers, maar uiteindelijk evenzeer voor de soldaten die in zo’n zinloze oorlog moeten vechten.

In dit liedje van Kim Wilde uit 1982, “Cambodia”, gaat het over de oorlog in Cambodja, maar het zou eigenlijk over om het even welke oorlog kunnen gaan.

https://www.youtube.com/watch?v=BERFZja9wb0

De oorlog in Cambodja was even zinloos en nutteloos als elke andere oorlog ervoor of erna, en even vernietigend voor alle betrokkenen. De song laat horen hoe ook het leven van een soldaat verwoest wordt door de gruwel van de oorlog. In elk geval mentaal: hoeveel soldaten blijven niet reddeloos verloren achter met “post-traumatische stress symptomen”?

“He used to cry some nights
As though he lived a dream
And as she held him close
He used to search her face
As though she knew the truth
Lost inside Cambodia.”

En ja, ook de levens van de families van die soldaten worden verwoest: door het moeten samenleven met een soldaat die geen vreugde meer kent maar elke dag opnieuw geconfronteerd wordt met diezelfde gruwel; door het finale verlies als de soldaat op een dag niet meer thuis komt.

“And now the years have passed
With not a single word
But there is only one thing left
I know for sure
She won't see his face again.”

Deze song is aangrijpender dan de meeste anti-oorlogsliedjes omwille van de “persoonlijke” toets: het gaat niet over “de oorlog”, maar over de mensen die er tegen wil en dank onder lijden, ook al zijn ze geen directe “slachtoffers”. De boodschap blijft dezelfde als in alle andere anti-oorlogssongs: het wordt hoog tijd dat alle wereldleiders eindelijk eens stoppen met hun macho-gedoe. Ik vrees alleen dat de huidige machthebbers daar geen oren naar hebben, vermoedelijk ook omdat de onderliggende drijfveren gebaseerd zijn op grenzeloos egoïsme en hebzucht. Misschien doet een volgende generatie beter?

Well he was Thailand based
She was an airforce wife
He used to fly weekends
It was the easy life
But then it turned around
And he began to change
She didn't wonder then
She didn't think it strange
But then he got a call
He had to leave that night
He couldn't say too much
But it would be alright
He didn't need to pack
They'd meet the next night
He had a job to do
Flying to Cambodia

And as the nights passed by
She tried to trace the past
The way he used to look
The way he used to laugh
I guess she'll never know
What got inside his soul
She couldn't make it out
Just couldn't take it all
He had the saddest eyes
The girl had ever seen
He used to cry some nights
As though he lived a dream
And as she held him close
He used to search her face
As though she knew the truth
Lost inside Cambodia

But then a call came through
They said he'd soon be home
She had to pack a case
And they would make a rendezvous
But now a year has passed
And not a single word
And all the love she knew
Has disappeared out in the haze
(Cambodia, don't cry now, no tears now)

And now the years have passed
With not a single word
But there is only one thing left
I know for sure
She won't see his face again