Goodnight Saigon

Vervolg: Voorlopig laatste stukje over de zinloosheid van oorlog

De song “Goodnight Saigon” van Billy Joël is veel recenter dan “Vietnam” van Jimmy Cliff.

https://www.youtube.com/watch?v=j6gZefW4yEA

De song is uitgebracht in 1987, dus lang na het einde van de Vietnam-oorlog. Het is desalniettemin een heel sterke anti-oorlogssong geworden, en uiteindelijk: niet alleen de Vietnam-oorlog was een zinloze en stompzinnige oorlog, dat geldt voor alle oorlogen. Het is een tijdloze en permanente boodschap: elke oorlog is zinloos en waardeloos. Er zijn bij een oorlog alléén verliezers. Behalve dan de wapenindustrie, en ik heb zo het vermoeden dat die er op een subtiele manier voor zorgen dat er op tijd en stond wel ergens een oorlog of een rebellie uitbreekt.

Ook deze song hamert op het leed dat de soldaten te verduren hebben, tijdens en na de oorlog: de angst, de pijn, de onzekerheid, de verwondingen. Veel van die jongeren trekken met een idealistisch gevoel naar het front, ze zullen “vechten voor het vaderland”, ze zullen als helden terugkeren. Heroïsche ideeën die gevoed worden door propaganda of door patriottische en geromantiseerde oorlogsfilms.

“We met as soul mates on Parris Island
We left as inmates from an asylum
And we were sharp as sharp as knives
And we were so gung ho to lay down our lives.”

Maar dat slaat al heel snel om zodra ze aan het front zijn. Dan worden ze met de bittere realiteit geconfronteerd, en die komt hard aan:

“We left in plastic as numbered corpses.”

Nee, er is niets “mooi” aan een oorlog, en er is niets “heldhaftigs” aan sterven in die oorlog of je makkers zien sterven. De meesten van hen zijn levenslang getekend bij hun terugkeer, áls ze terugkeren. Hetzij fysiek door de sporen van hun verwondingen, hetzij mentaal en psychisch door de gruwel die ze meegemaakt hebben.

En nee, een oorlog is nooit “gerechtvaardigd”. Het gaat er niet om wie gelijk heeft of wie fout is in een oorlog. Iedereen die erin betrokken raakt is gewoon een “slachtoffer”:

“And who was wrong? And who was right?
It didn't matter in the thick of the fight.”

De lijst van anti-oorlogssongs is quasi onuitputtelijk. Jammer genoeg zijn het niet diegenen die de beslissingen nemen, die ernaar luisteren, maar dát erover gezongen wordt en dát ernaar geluisterd wordt, is toch al iets. Misschien verandert er ooit iets, als maar genoeg mensen hun stem laten horen.

We met as soul mates on Parris Island
We left as inmates from an asylum
And we were sharp as sharp as knives
And we were so gung ho to lay down our lives

We came in spastic, like tame-less horses
We left in plastic as numbered corpses
And we learned fast to travel light
Our arms were heavy, but our bellies were tight

We had no home front, we had no soft soap
They sent us Playboy, they gave us Bob Hope
We dug in deep and shot on sight
And prayed to Jesus Christ with all of our might

We had no cameras to shoot the landscape
We passed the hash pipe and played our Doors tapes
And it was dark, so dark at night
And we held on to each other, like brother to brother
We promised our mothers we'd write

And we would all go down together
We said we'd all go down together
Yes, we would all go down together

Remember Charlie, remember Baker
They left their childhood on every acre
And who was wrong? And who was right?
It didn't matter in the thick of the fight

We held the day in the palm of our hands
They ruled the night, and the night
Seemed to last as long as six weeks
On Parris Island

We held the coastline, they held the highlands
And they were sharp, as sharp as knives
They heard the hum of our motors, they counted the rotors
And waited for us to arrive

And we will all go down together
We said we'd all go down together
Yes, we would all go down together