Blank of Zwart

Michael Jackson heeft ooit (in 1991) een song uitgebracht met als titel “Black or White”, een felle protestsong tegen racisme. Bij ons in Vlaanderen heeft zangeres Isabellle A, ook in 1991, een gelijkaardige song gemaakt: “Blank of Zwart”. Dat lied was inderdaad ook bedoeld als aanklacht tegen het groeiende racisme in onze streken. De tekst van dat lied klonk als volgt:

Het huis is zo versleten
Maar voor een neger een buitenkans
Nog liever vlooienbeten
Dan in 't thuisland de dodendans
Waar blijft hij z'n glimlach halen
Want hier moet hij kleur betalen
Ben je blank of ben je zwart
Regen valt niet voor jou apart
Zonlicht schijnt over blank en zwart
Geeft haar warmte met heel der hart
‘Jij vreemde, blijf hier buiten
Want wij willen geen zwart gespuis.’
Nog meer van die verwijten
Achtervolgen hem tot in huis
Zij willen in vrede wonen
Of vind jij dat dwaze dromen

Maar in 2017 heeft Isabelle A een nieuwe versie uitgebracht, met een heel andere tekst. Voor een deel, uiteraard, onder druk van de “Woke”-beweging die bezwaar had tegen het woord “neger” in de tekst. (Hallucinant, eigenlijk, dat uitgerekend de Woke-beweging problemen heeft met een song die heel duidelijk antiracistisch was. Alleen maar omdat het woord “neger” erin voor kwam.) Voor een deel werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om dichter aan te sluiten bij de actualiteit van toen: de problematiek van de bootvluchtelingen.

https://www.youtube.com/watch?v=VtR6H0YRE4w

De boodschap van de nieuwe tekst is nu niet zozeer tegen het racisme gericht, maar eerder vooral tegen de schrijnende toestanden van vluchtelingen die, met veel te veel bijeen gepropt, in een gammel bootje stappen, op gevaar van hun leven, om de overtocht naar “het beloofde land” te proberen. De mensensmokkelaars die daar een lucratieve business van gemaakt hebben, zijn gewetenloze schurken die nergens voor terugdeinzen. En die profiteren van de wanhoop van die vluchtelingen, want zij hebben (of zien, in elk geval) geen andere keuze dan de overtocht te wagen en hun leven (en dat van hun kinderen) op het spel te zetten. De omstandigheden in het thuisland zijn gewoon niet leefbaar, hetzij door mislukte oogsten, hetzij door corruptie van de leiders, hetzij door oorlog, hetzij omwille van plunderende bendes.

“Fort Europa” heeft de grenzen gesloten voor die arme sukkelaars, of probeert dat in elk geval. Maar hun wanhoop is zó groot dat zij het toch willen wagen. En de vindingrijkheid van de mensensmokkelaars is zo grenzeloos dat die er toch trucjes op vinden om die wanhopigen te overtuigen. Dagelijks horen en zien wij berichten van vluchtelingen die omgekomen zijn op zee, van overvolle bootjes die gekapseisd zijn. Maar we hebben er ons hart voor afgesloten:

“Wij kijken naar die beelden
Zetten dе knop uit van ons gevoel.”

Maar wie zou het ons kwalijk mogen nemen? We zien het inderdaad, maar we kunnen er zelf weinig aan doen: het wordt allemaal boven onze hoofden beslist. Naar het schijnt is dat de wil van de “openbare opinie”. Maar ik kan me niet voorstellen dat de meerderheid van de bevolking bij ons dit inderdaad echt wil, die helletocht van mensen die nergens anders heen kunnen. Ik weet dat er een politieke strekking is die onze grenzen absoluut gesloten wil houden. Maar dan zou de logische consequentie moeten zijn dat de redenen die die mensen hebben om te willen vluchten, zouden weggehaald worden: als het leven “leefbaar” zou zijn in eigen land, dan zouden ze die risico’s niet nemen. Als onze leiders inderdaad die stroom van vluchtelingen willen stoppen, dan zouden ze zich oprecht moeten inzetten voor een beter lot voor die mensen in hun thuisland.

De angst woont in haar ogen
Zal zij wel ooit ergens veilig zijn
Het beeld van duizend doden
Achtervolgt haar en doet zo'n pijn
Het bootje is overladen
Zal zij ooit de kustlijn halen?
Ben je blank of ben je zwart
Regen valt niet voor jou apart
Zonlicht schijnt over blank en zwart
Geeft haar warmte met heel d'r hart
Ontheemden blijven komen
En het terrein wordt een modderpoel
Wij kijken naar die beelden
Zetten dе knop uit van ons gevoel
Als vee wordt zij opgeladеn
Een beeld voor de ochtendbladen
Ben je blank of ben je zwart
Regen valt niet voor jou apart
Zonlicht schijnt over blank en zwart
Geeft haar warmte met heel d'r hart
Ben je blank of ben je zwart
Regen valt niet voor jou apart
Zonlicht schijnt over blank en zwart
Geeft haar warmte met heel d'r hart

Ben je blank of ben je zwart
Regen valt niet voor jou apart
Zonlicht schijnt over blank en zwart
Geeft haar warmte met heel d'r hart
Ben je blank of ben je zwart
Regen valt niet voor jou apart
Zonlicht schijnt over blank en zwart
Geeft haar warmte met heel d'r hart
Ben je blank of ben je zwart
Regen valt niet voor jou apart
Zonlicht schijnt over blank en zwart
Geeft haar warmte met heel d'r hart

refr.(7x)
Ben je blank of ben je zwart