Rijk, rijker, nóg rijker

Oxfam, een internationale niet-gouvernementele organisatie voor ontwikkelingssamenwerking, heeft onlangs, bij de start van het protserige Wereld Economisch Forum in het mondaine Zwitserse Davos waar alle belangrijke bedrijfsleiders en toppolitici komen vergaderen over de wereldeconomie, haar jaarlijks rapport uitgebracht over de ongelijke verdeling van de welvaart in onze wereld. Het rapport heet heel toepasselijk “Inequality”, en stelt dat de ongelijkheid nog nooit zó frappant geweest is als nu, en nog nooit zó fel is toegenomen als in het laatste jaar.

Uit de berekeningen die Oxfam gemaakt heeft, zou blijken dat de vijf (!) rijkste mannen ter wereld hun rijkdom hebben zien toenemen van 370 miljard euro naar bijna 794 miljard euro sinds 2020. Meer dan een verdubbeling dus op amper vier jaar tijd. Die “vijf rijkste mannen”, dat zijn: Tesla-CEO Elon Musk, Bernard Arnault van het luxeconcern Louis Vuitton Moët Hennessy, Amazon-baas Jeff Bezos, investeerder Warren Buffett en ondernemer Larry Ellison van het softwarebedrijf Oracle. Ook de rest van de miljardairs is trouwens de voorbije jaren stukken rijker geworden. In dezelfde periode is het armste deel van de wereldbevolking er volgens Oxfam alleen maar op achteruitgegaan. En die superrijken blijven ook alsmaar, en alsmaar sneller, rijker worden. Oxfam vermoedt dat een aantal van hen binnen dit en tien jaar zelfs “biljonair” zal zijn, wat wil zeggen dat sommigen van die rijken een vermogen zullen bezitten van méér dan duizend miljard dollar. Veel van die multimiljardairs staan aan het hoofd van bedrijven die blijkbaar bijzonder goed floreren: in het laatste jaar boekten de 148 grootste bedrijven waarvoor Oxfam gegevens heeft, 1.800 miljard dollar winst, ruim de helft meer dan de gemiddelde winst in de periode 2018-2021. In ons land zou de ongelijkheid iets minder erg zijn dan het Europees gemiddelde, maar toch: “Voor ons land schrijft Oxfam dat de rijkste 1 procent van de Belgen bijna een derde (30,4 procent) bezit van de financiële activa. De rijkste 10 procent van de Belgen bezit 79 procent van de beursgenoteerde aandelen.”

Dat die superrijken alsmaar rijker en rijker worden, stoot iedereen tegen de borst. Maar dat laten zij niet aan hun hart komen, en ze schamen zich er niet voor dat ze daarvoor andere mensen uitbuiten en een schandalig lage bijdrage leveren aan de belastingen. Het zou al een stap in de goede richting zijn als de superrijken een evenredig percentage taksen zouden betalen. Of, zoals Raoul Hedebouw van de PVDA in zijn nieuwjaarstoespraak het verwoordde: “De klanten betalen bij een supermarkt méér BTW op hun aankopen dan dat het bedrijf aan belastingen moet betalen, en dat moet andersom.” Ik ben geen fan van de PVDA, maar dat is toch iets om over na te denken.

Maar het gaat natuurlijk niet alleen om die belastingen: veel van het onfatsoenlijke vermogen van de superrijken is verworven door speculatie en door allerlei onfrisse praktijken die net niet illegaal zijn. En laat het nu net die speculatie zijn die de ongekende prijsstijgingen, en de hoge inflatie, van het voorbije jaar hebben gestimuleerd. Wat geresulteerd heeft in een duurder levensonderhoud waardoor de minder gegoede mensen nóg armer werden.

In Davos zijn de (super)rijken bijeen om de evolutie en de toekomst van de wereldeconomie te bespreken. Het zou van goede wil getuigen als ze daarbij ook eens zelf hun schaamteloze rijkdom zouden beperken en stappen zouden zetten naar een betere herverdeling van de welvaart.