The Tears of a Clown

“The Tears of a Clown” is een droevig nummer uit 1967 van Smokey Robinson.

https://www.youtube.com/watch?v=4heHLbchPKk

Ik moet toegeven dat ik nooit een uitbundig en vrolijk iemand ben geweest. Ik heb al altijd een eerder weemoedig trekje gehad en trok me in gezelschap meestal terug in mijn mijmeringen en in mijn onbestemd verdriet. Maar ik heb me wel (bijna) altijd vrolijk getoond en soms zelfs enthousiast in gezelschap: mijn vrolijk gezicht was meestal toch maar gewoon een masker dat ik tijdelijk opzette en dat ik afzette zodra ik alleen was.

“Now if there's a smile on my face
It's only there trying to fool the public.”

Het is wel niet zo dat ik écht “verdriet” had of treurde; ik voelde me gewoon niet op mijn plaats in deze luidruchtige wereld. Maar recent is mijn stemming veranderd: ik heb alle vreugde verloren, ik heb alle plezier verloren, ik heb alle enthousiasme verloren. Ik kom ’s morgens met tegenzin uit mijn bed om te beginnen aan wat mij alweer een zinloze dag lijkt. Ik kan me nergens meer om verheugen, er is niets meer wat mij écht vreugde schenkt. Zelfs de gedachte aan de kleinkinderen kan mij niet meer opmonteren. En er is niets meer wat ik echt graag doe: ik ga niet meer wandelen, ik kan het niet meer opbrengen om te schrijven, ik luister nauwelijks nog naar muziek. Het grootste deel van de dag laat ik gewoon aan mij voorbij gaan. Ik ben een tragische clown geworden die in stilte weent.

“There's some sad things known to man
But ain't too much sadder than
The tears of a clown, when there's no one around.”

Ik ben niet helemaal zeker hoe dat opeens zo gekomen is. En misschien was het ook niet echt “opeens”. Misschien heb ik beetje bij beetje, ongemerkt, mijn levenslust verloren. Het heeft in elk geval veel te maken met mijn fysieke toestand en de bijhorende beperkingen.

Er is natuurlijk mijn Ménière waar ik me constant van bewust ben. Het is nu wel zo dat ik al een hele tijd vrij ben van vertigo-aanvallen en dat de ziekte volgens de NKO-arts “onder controle” is (mits ik getrouw drie keer per dag mijn medicatie tegen vertigo neem), maar onderhuids sluimert het wel. Dat voel ik elke dag aan kleine dingen: een lichte aanval van duizeligheid af en toe, een dreigend verlies van evenwicht bij momenten, onzekerheid bij het stappen, en (vooral) de angst om met de auto te rijden (want als er dan een aanval zou komen, zou dat faliekant aflopen). Dat maakt dat ik eigenlijk zo goed als thuis opgesloten ben, gevangen in de ketenen van mijn ziekte. Ik kan nergens meer naartoe, of liever: ik durf nergens meer naartoe. Ik zie mijn familie nog nauwelijks, tenzij zij de moeite doen om tot bij mij te komen; ik zie mijn vrienden niet meer. Ik ben een eenzaat geworden, een kluizenaar.

En er is mijn “tremor” waardoor mijn linkerhand nu bijna constant blijft beven. Als ik me heel bewust concentreer, dan kan ik dat in rust onderdrukken, maar dat betekent wel dat ik nooit meer helemaal ontspannen kan zijn: voortdurend moet ik me concentreren op die linkerhand om het beven tegen te houden. En bij het vasthouden van een vork of een lepel met mijn linkerhand (want ik ben linkshandig) kan ik het beven sowieso niet stoppen. Wat dus maakt dat ik zoveel mogelijk op m’n eentje probeer te eten; ik ontwijk gezelschap bij het eten. Wat er op neer komt dat ik alle gezelschap begin te ontwijken; ik voel me minder gestrest als ik alleen ben.

“But don't let my glad expression
Give you the wrong impression
Really I'm sad, oh, I'm sadder than sad.”

Al bij al voel ik me ongelukkig en somber, en vereenzaamd. Ik toon me blij en opgewekt, of in elk geval toch “zorgeloos” en met een lach op mijn gezicht, maar diep vanbinnen voel ik me bijzonder neerslachtig en down.

“Now if I appear to be carefree
It's only to camouflage my sadness
In order to shield my pride, I try
To cover this hurt with a show of gladness.”

Maar misschien is het allemaal gewoon een soort “winterdepressie”? Ik heb mijn buik vol van dat sombere en natte weer van de maand februari. (Al zal het KMI wellicht besluiten dat februari 2024 een “normale” maand geweest is, zij het veel te warm. Wegens de klimaatverandering.) Ik snak naar de zon en de warmte. Misschien komt met de zon ook het licht in mijn hart terug…

Oh, yeah, yeah, yeah
Now if there's a smile on my face
It's only there trying to fool the public
But when it comes down to fooling you
Now honey that's quite a different subject

But don't let my glad expression
Give you the wrong impression
Really I'm sad, oh, I'm sadder than sad
You're gone and I'm hurting so bad
Like a clown I appear to be glad (sad, sad, sad, sad)

Now, there's some sad things known to man
But ain't too much sadder than
The tears of a clown when there's no one around, mm
Oh, yeah, baby

Now if I appear to be carefree
It's only to camouflage my sadness
In order to shield my pride, I try
To cover this hurt with a show of gladness
But don't let my show convince you
That I've been happy since you
Decided to go (why did you go?)
Oh, I need you so (I need you so)
I'm hurt and I want you to know (want you to know)
But for others, I put on a show, ooh, oh (it's just a show)

There's some sad things known to man
But ain't too much sadder than
The tears of a clown, when there's no one around, oh, yeah

Just like Pagliacci did
I try to keep my surface hid
Smiling in the public, I
But in my lonely room, I cry
The tears of a clown
When there's no one around, oh, yeah, baby
Now if there's a smile on my face
Don't let my glad expression
Give you the wrong impression
Don't let this smile I wear
Make you think that I don't care
When really, I'm sad
Hurtin' so bad